Darslik. O‘zr oliy va o‘rta maxsus ta’lim vazirligi, O‘rta maxsus, kasb- hunar ta’limi markazi. Qayta ishlangan 5-nashri.Ò

1.  Asosiy  kapital  —  bu  uzoq  vaqt  xizmat  qiluvchi  moddiy
resurslarga sarflangan va o‘zini shu vaqt davomida oqlovchi kapitaldir.
Masalan, firma 100 mln so‘m turadigan stanoklar sotib olgan. Stanoklar
5 yil xizmat qiladi, ularga sarflangan pul har yiliga (100:5=20) 20 mln
so‘mdan tovarlar narxiga kiradi, ular sotilgach egasiga qaytib keladi.
Mana shu pul amortizatsiya ajratmasi bo‘ladi.
2.  Aylanma  (oborot)  kapital  —  bu  qisqa  vaqtda  ishlatiladigan
moddiy  va  mehnat  resurslariga  sarflangan  va  shu  vaqt  davomida
egasiga qaytib  keladigan kapital. Masalan,  firma 100  mln so‘mlik
stanokni ishlatish uchun xomashyo, elektroenergiya, har xil materiallar
va butlovchi qismlarni 50 mln so‘mga sotib oladi, yana 50 mln so‘mga
ishchilarni bir yilga yollaydi. Bular tovar chiqarib sotilgach, masalan,
bir oydan so‘ng egasiga qanchasi ketganiga qarab qaytib kela boshlaydi.
Birinchi 50 mln so‘m oyiga 10 mln so‘mdan 5 oyda qaytib keladi,
ikkinchi  50  mln  so‘m  25  mln  so‘mdan  2  oy  deganda  qaytadi.