Darsning maqsadi: Ta’limiy maqsadi: Elektrlanish hodisasi haqida ma’lumot berish. Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda onglilikni tarbiyalash Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, kasbga yo’naltirish. Rivojlantiruvchi maqsad

I₁=I₂=I₃=……=I_n

Iste`molchilar ketma-ket ulanganda, zanjirdagi to`liq kuchlanish har bir iste`molchidagi kuchlanishlarning yig`indisiga teng bo`ladi: U=U₁+U₂+U₃+……+U_n

Iste`molchilar ketma-ket ulanganda, zanjirdagi to`liq qarshilik har bir iste`molchidagi qarshiliklarning yig`indisiga teng bo`ladi: R=R₁+R₂+R₃+……+R_n

Mavzuni mustahkamlash Masala(10-mashq.1,5-masala).

1-masala.

Berilgan:	Asosiy formula:	Hisoblash:
I=0,2 A R1=5 Ώ R1=10 Ώ U1-? U2-? U-? R-?	R=R2+R1; U1=IR1; U2=IR2; U=U1+U2.	R=(5+10)Ώ=15Ώ; U1=0,2*5V=1V; U2=0,2*10V=2V; U=(1+2)V=3V. Javob: R=15Ώ; U1=1V; U2=2V; U=3V.

5-Masalani yechilishi.

Berilgan:	Asosiy formula:	Hisoblash:
U=220 V R1=5 Ώ R1=10 Ώ U1-? U2-?	R=U/I; R=R2+R1; R2=R/4; U1=IR1; U2=IR2.	R=(220/0,5)Ώ=440Ώ; R2=(440/4)Ώ=110Ώ; R1=3*110=330Ώ; U1=0,5*110V=55V; U2=0,5*330V=165V. Javob: U1=55V; U2=165V.

O`quvchilarni baholash.

Dars yakunlari chiqarilib, ballar izohlanib qo`yiladi. G’olib guruh aniqlanadi. Faol o`quvchilar alohida rag`batlantiriladi.

Uyga vazifa.

-Darslikdan 20-mavzuni o`qish va savollarga javob berish; -10-mashqning 2-,3- va 4-masalalarni yechish;

-Qiziquvchi o`quvchilar uchun”Fizikadan savol va masalalar to`plami” dan 972-,981-,982-,va 985- masalalarini yechish tavsiya etiladi.

-Mavzu oxirida keltirilgan amaliy topshiriqni bajarish.

Fan o’qituvchisi: Usmonova B.
O’IBDO’: G’oibova R.

SINF
SANA

24-DARS. Nazorat ishi.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsadi: O’tilgan mavzular yuzasidan blimlarini mustaxkamlash.

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda onglilikni tarbiyalash Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, kasbga yo’naltirish.

Rivojlantiruvchi maqsad: Ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish.

Korreksion vazifa: O’quvchilarni ko’rish qobilyatiga qarab vazifalarni taqsimlash

O‘quvchilarda shakllangan fanga oid umumiy kompetensiyalar: Fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi: A2 elektr energiyasining yorug‘lik energiyasiga aylanishi va lampochkaning qizishi, xonadon elektr zanjiri, elektroliz hodisasi, magnitlarning o‘zaro ta’siri, Ersted tajribasi, elektromagnitni, magnit kuch chiziqlarining yo‘nalishi, chap va o‘ng qo‘l qoidasini, Faradey tajribasi va elektromagnit induksiya hodisasini kuzatadi, tushunadi va tushuntira oladi. A2+ hodisalarning mazmun mohiyatini tushuntirib bera oladi. Tajribalar o‘tkazish, fizik kattaliklarni o‘lchash va xulosalar chiqarish kompetensiyasi:A2 o‘quvchi otvyortka-sezgich yordamida o‘tkazgichlarda, elektr asboblarida elektr kuchlanish bor yo‘qligini, suv va tuz eritmasida elektr toki o‘tishini, gazlardan elektr toki o‘tishi, o‘tkazgichdan tok o‘tayotganda o‘tkazgich atrofida magnit maydoni mavjudligini, g‘altakka magnit ta’siri natijasida elektr toki hosil qilish, eng oddiy elektromagnitni yig‘ish va uni ishlashi, o‘zgarmas tok elektr dvigateli (modelda), transformatorning tuzilishi va ishlashini o‘rganish bo‘yicha tajriba o‘tkazadi va xulosa chiqaradi.A2+ o‘zgarmas tok elektr dvigatelidan amaliyotda (o‘yinchoq mashina va boshqalar) foydalana oladi.

DTS talabi: O’tilgan mavzular yuzasidan blimlarini mustaxkamlash.

Dars turi: Yangi bilim beruvchi.

Dars usuli: “Blits” savollar, savol javob .

Dars jihozi: qahrabo tayoqcha; -ebonit ,mo’yna ,qog’oz parchalari.

Asosiy tushuncha va atamalar: -elektrlanish (zaryadlanish); -manfiy va musbat elektrlanish; qahrabo tayoqcha; -ebonit.
Darsning blok sxemasi:

№	Darsning qismlari	Belgilangan vaqt.
1.	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2.	O`tilgan mavzuni takrorlash	10 daqiqa
3.	Yangi mavzu bayoni	20 daqiqa
4.	Mustahkamlash	8 daqiqa
5.	Baholash	2 daqiqa
6.	Uyga vazifa	2 daqiqa

Mashg`ulotning borishi

Darsning tashkil etilishi:

Takrorlash uchun savollar tayyorlab qo`yiladi,test sinovini o`tkazishga tayyorgarlik ko`riladi.

O`tilgan mavzuni takrorlash.

Savol javob asosida o`tilgan I-bob mavzulari takrorlanadi.Bunda bob yakunida keltirilgan xulosa va qonuniyatlar o`quvchilar bilan birgalikda tahlil qilinadi.

TEST sinovini o`tkazish.

Kamida ikkita variantda tuzilga 12 tadan test topshiriqlari o`quvchilarga beriladi va TEST sinovi o`tkaziladi.

O`quvchilarni baholash.

TEST yakunlari chiqarilib, ballar izohlanib qo`yiladi. G’olib guruh aniqlanadi. Faol o`quvchilar alohida rag`batlantiriladi.

Uyga vazifa. mavzularni takrorlash.

Fan o’qituvchisi: Usmonova B.
O’IBDO’: G’oibova R.

SINF
SANA

33. 25- DARS. Mavzu: Iste`molchilarni parallel ulash.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsadi: Istemolchilarni parallel ulash haqida tushuncha berish.

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda onglilikni tarbiyalash Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, kasbga yo’naltirish.

Rivojlantiruvchi maqsad: Ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish.

Korreksion vazifa: O’quvchilarni ko’rish qobilyatiga qarab vazifalarni taqsimlash

O‘quvchilarda shakllangan fanga oid umumiy kompetensiyalar: Fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi: A2 elektr energiyasining yorug‘lik energiyasiga aylanishi va lampochkaning qizishi, xonadon elektr zanjiri, elektroliz hodisasi, magnitlarning o‘zaro ta’siri, Ersted tajribasi, elektromagnitni, magnit kuch chiziqlarining yo‘nalishi, chap va o‘ng qo‘l qoidasini, Faradey tajribasi va elektromagnit induksiya hodisasini kuzatadi, tushunadi va tushuntira oladi. A2+ hodisalarning mazmun mohiyatini tushuntirib bera oladi. Tajribalar o‘tkazish, fizik kattaliklarni o‘lchash va xulosalar chiqarish kompetensiyasi:A2 o‘quvchi otvyortka-sezgich yordamida o‘tkazgichlarda, elektr asboblarida elektr kuchlanish bor yo‘qligini, suv va tuz eritmasida elektr toki o‘tishini, gazlardan elektr toki o‘tishi, o‘tkazgichdan tok o‘tayotganda o‘tkazgich atrofida magnit maydoni mavjudligini, g‘altakka magnit ta’siri natijasida elektr toki hosil qilish, eng oddiy elektromagnitni yig‘ish va uni ishlashi, o‘zgarmas tok elektr dvigateli (modelda), transformatorning tuzilishi va ishlashini o‘rganish bo‘yicha tajriba o‘tkazadi va xulosa chiqaradi.A2+ o‘zgarmas tok elektr dvigatelidan amaliyotda (o‘yinchoq mashina va boshqalar) foydalana oladi.

DTS talabi: Istemolchilarni parallel ulash haqida tushuncha berish tushunchaga ega bo’lishi.

Dars turi: Yangi bilim beruvchi.

Dars usuli: “Blits” savollar, savol javob .

Dars jihozi: qahrabo tayoqcha; -ebonit ,mo’yna ,qog’oz parchalari.

Asosiy tushuncha va atamalar: -elektrlanish (zaryadlanish); -manfiy va musbat elektrlanish; qahrabo tayoqcha; -ebonit.

Darsning blok sxemasi:

№	Darsning qismlari	Belgilangan vaqt.
1.	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2.	O`tilgan mavzuni takrorlash	10 daqiqa
3.	Yangi mavzu bayoni	20 daqiqa
4.	Mustahkamlash	8 daqiqa
5.	Baholash	2 daqiqa
6.	Uyga vazifa	2 daqiqa

Mashg`ulotning borishi

Asosiy atamalar va tushunchalar: -Elektr zanjir; -Elektr sxema; -Elektr kuchlanish;

-Elektr qarshilik; -Tok kuchi; -Reostat; -Parallel ulanish.

I. Darsning tashkil etilishi:

a) sinfga kirishda o`quvchilar o`qituvchi tayyorlagan emblemalarini olib, o`z joylarini egallaydilar;

b) salomlashib, davomat aniqlanadi;

c) o`quvchilarning darsga hozirligi ko`rib chiqilib, guruhlarga bo`linadi:

I guruh — AMPER; II guruh — VOLTA; III guruh — GEORG OM.

O`tilgan mavzuni takrorlash.

«Blits savollar» shartida guruhlarga tarqatma materiallar orqali tezkor savollar tarqatiladi. Masalan:

1-guruhga: O`tkazgichlar ketma-ket ulanganda zanjirda qaysi kattalik o`zgarmaydi?

Tok kuchini o`lchaydigan asbob nima deb ataladi,u zanjirga qanday ulanadi?

2-guruhga: Rasmda keltirilgan sxemalardan qaysi biri noto`g`ri?Javobingizni asoslang.

Tok yo`nalishi sifatida nima qabul qilingan?

3-guruhga: Ampermetr va voltmetrni zanjirga bevosita ulash mumkinmi?

O`tkazgichlarni ketma-ket ulashdan qayerlarda foydalaniladi?

Yangi mavzu bayoni:

Iste`molchilarni parallel ulash mavzusini o`rgatish, amaliyotga qo`llanishi haqida tasavvur hosil qildirish.Yangi mavzuni boshlashdan avval o`quvchilarni yangi mavzuga olib kirish maqsadida “Fikriy hujum” metodidan foydalaniladi. O`quvchilarga muammoli savollar beriladi.

-Elektr zanjirining asosiy elementlari nimalardan iborat?

-Ampermetr zanjirga qanday ulanishini ko`rsating.

-Voltmetr zanjirga qanday ulanadi?

-Elektr qarshiligini o`lchash uchun qanday asbobdan foydalaniladi?

-Asosiy elektr kattaliklarini sanab bering.

-Vaqt birligi ichida o`tkazgichning ko`ndalang kesimini kesib o`tga zaryad miqdori bilan aniqlanadiga fizik kattalikning nomini va o`lchov birligi hamda o`lchov asbobini aytib bering.

Iste`molchilarni parallel ulash deb, o`tkazgichlarning birinchisining boshi va oxiriga ikkinchisining boshi va oxirini ulash tartibidagi ulanishga aytiladi.

Iste`molchilarni parallel ulanganda, har bir o`tkazgich uchlari orasidagi kuchlanish bir xil bo`ladi:

U₁=U₂=U₃=……=U_n

Iste`molchilar parallel ulanganda, zanjirdagi to`liq tok kuchi har bir tarmoqdagi tok kuchlarining yig`indisiga teng bo`ladi: I=I₁+I₂+I₃+……+I_n

Iste`molchilar parallel ulanganda, zanjir to`liq arshiligiga teskari miqdor har bir iste`molchi qarshiligiga teskari miqdorlarning yig`indisiga teng bo`ladi: 1/R=1/R₁+1/R₂+1/R₃+……+1/R_n yoki R=R₁R₂/R₁+R₂

Mavzuni mustahkamlash

Masala(11-mashq.2,4-masala). 2-masala.

Berilgan:	Asosiy formula:	Hisoblash:
R1=110 Ώ n=4 R-?	R=R1/4	R=(110/4)Ώ=27,5 Ώ. Javob: R=27,5 Ώ.

4-Masalani yechilishi.

Berilgan:	Asosiy formula:	Hisoblash:
U=8 V R1=40 Ώ R1=80 Ώ I1-? I2-? I-?	I1=U/R I2=U/R I=I1+I2.	I1=(8/40)A=0,2A; I2=(8/80)A=0,1A; I=0,2+0,1=0,3A. Javob: I1=0,2A; I2=0,1A; I=0,3A.

O`quvchilarni baholash.

Dars yakunlari chiqarilib, ballar izohlanib qo`yiladi. G’olib guruh aniqlanadi. Faol o`quvchilar alohida rag`batlantiriladi.

Uyga vazifa.-Darslikdan 21-mavzuni o`qish va savollarga javob berish;

-11-mashqning 1-, 3- va 5-masalalarni yechish;

-Qiziquvchi o`quvchilar uchun”Fizikadan savol va masalalar to`plami” dan 994-,995-,996-,va 996- masalalarini yechish tavsiya etiladi.

-Mavzu oxirida keltirilgan amaliy topshiriqni bajarish.

-Iste`molchlarni parallel ulashdan texnika va turmushda qayerlarda foydalaniladi?mavzusida hisobot tayyorlash.

Fan o’qituvchisi: Usmonova B.
O’IBDO’: G’oibova R.

SINF
SANA

26- DARS. AMALIY MASHG’ULOT - № 2.

Mavzu: Tok manbalarini ulash. Tok manbalarini ketma – ket va paralleli.

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsadi: Elektr zanjirini yig`ish va uning turli qismlaridagi tok kuchi va kuchlanishni o`lchash haqida tushuncha berish.

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda onglilikni tarbiyalash Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, kasbga yo’naltirish.

Rivojlantiruvchi maqsad: Ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish.

Korreksion vazifa: O’quvchilarni ko’rish qobilyatiga qarab vazifalarni taqsimlash

O‘quvchilarda shakllangan fanga oid umumiy kompetensiyalar: Fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi: A2 elektr energiyasining yorug‘lik energiyasiga aylanishi va lampochkaning qizishi, xonadon elektr zanjiri, elektroliz hodisasi, magnitlarning o‘zaro ta’siri, Ersted tajribasi, elektromagnitni, magnit kuch chiziqlarining yo‘nalishi, chap va o‘ng qo‘l qoidasini, Faradey tajribasi va elektromagnit induksiya hodisasini kuzatadi, tushunadi va tushuntira oladi. A2+ hodisalarning mazmun mohiyatini tushuntirib bera oladi. Tajribalar o‘tkazish, fizik kattaliklarni o‘lchash va xulosalar chiqarish kompetensiyasi:A2 o‘quvchi otvyortka-sezgich yordamida o‘tkazgichlarda, elektr asboblarida elektr kuchlanish bor yo‘qligini, suv va tuz eritmasida elektr toki o‘tishini, gazlardan elektr toki o‘tishi, o‘tkazgichdan tok o‘tayotganda o‘tkazgich atrofida magnit maydoni mavjudligini, g‘altakka magnit ta’siri natijasida elektr toki hosil qilish, eng oddiy elektromagnitni yig‘ish va uni ishlashi, o‘zgarmas tok elektr dvigateli (modelda), transformatorning tuzilishi va ishlashini o‘rganish bo‘yicha tajriba o‘tkazadi va xulosa chiqaradi.A2+ o‘zgarmas tok elektr dvigatelidan amaliyotda (o‘yinchoq mashina va boshqalar) foydalana oladi.

DTS talabi: Elektr zanjirini yig`ish va uning turli qismlaridagi tok kuchi va

kuchlanishni o`lchash haqida tushunchaga ega bo’lishi.

Dars turi: Yangi bilim beruvchi.

Dars usuli: “Blits” savollar, savol javob .

Dars jihozi: qahrabo tayoqcha; -ebonit ,mo’yna ,qog’oz parchalari.

Asosiy tushuncha va atamalar: -elektrlanish (zaryadlanish); -manfiy va musbat elektrlanish; qahrabo tayoqcha; -ebonit.

Darsning blok sxemasi:

№	Darsning qismlari	Belgilangan vaqt.
1	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2	O`tilgan mavzuni takrorlash	10 daqiqa
3	Yangi mavzu bayoni	20 daqiqa
4	Mustahkamlash	8 daqiqa
5	Baholash	2 daqiqa

Mashg`ulotning borishi

Tok manbalarini ulashni hamda manba uchlaridagi kuchlanishni o‘lchashni o'rganish.

Kerakli jihozlar: 3 dona 1,5 V li galvanik element, voltmetr, ulovchi simlar.

1. 
   Наг biri 1,5 V bo‘lgan 3 ta element oling.
   

1. 
   Наг bir galvanik elementning uchlaridagi kuch- lanishni voltmetr yordamida olchang. Olingan natija- larni jadvalga yozing.
   

Izoh: tok manbaining uchlaridagi kuchlanishni o‘lchash uchun manbaning musbat qutbini voltmetrning «+» qisqichiga, manbaning manfiy qutbini volt- metrning «—» qisqichiga 68-rasmda ko'rsatilgandek ulanadi.isH>]3, Tok manbalarini birin-ketin 69-rasmda ko‘rsatilgandek, ya’ni birinchi elementning musbat qutbi ikkinchisining manfiy qutbiga, ikkinchi elementning musbat qutbini esa, uchinchi elementning manfiy qutbiga ulang.

4. 
   Hosil qilgan elektr zanjirdagi umumiy kuchlanishni (U_um) voltmetr yordamida oTchang va natijani jadvalga yozing,
   

4. 
   Tok manbalari ketma-ket ulanganda natijaviy kuchlanish t/_um = Lh + U₂ + + U₃ ifoda orqali hisoblanadi. Jadvalga kiritilgan natijalar asosida U\ + U₂ + U₃ yig‘indini hisoblang va uni umumiy kuchlanish U_imi qiymati bilan taqqoslang.
   

Har bir galvanik elementning uchlaridagi kuchlanish qiymatlari			Galvanik elementlar ketma-ket ulanganda uchlaridagi kuchlanish qiymati
M,V	lh,V	ubv	Ui + Ui + U3, V	UUm,V

6. 0‘tkazilgan mashg‘ulot asosida xulosangizni yozing.






Multimetr bilan ishlash

Multimetr yordamida bir qancha fizik kattaliklarning

qiymatlarini, masalan, elektr kuchlanish, elektr

qarshilk, tok kuchi, hattoki temperaturani ham o‘l-

chashingiz mumkin. 70-rasmda multimetrning umumiy

ko‘rinishi keltirilgan.

Kuchlanishni oMchash uchun OFF holatda turgan murvat DCV yozilgan tomonga uriladi. Bu tomonda kuchlanishni o‘lchash chegaralari 20, 200, 1000 ko‘rsatilgan. Bizning galvanik elementimiz kuchlanishi 1,5 V atrofida bo‘lganligi uchun, multimetr murvatini o‘lchash chegarasi deb 20 ko‘rsatilgan nuqtaga ro'para qo‘yamiz.

Multimetrning COM va V, Q, mA qisqichlariga ulangan ulovchi simlar tok manbaining qutb- lariga ulanadi. Tok manbaining kuchlanishining qiymati multimetr tablosiga chiqadi

Limon yoki apelsin yordamida batareyka yasang. Buning uchun limon, temir va misdati yasalgan simlarni olib, rasmda ko‘rsatilgandek limonga tiqing va o'rtasiga lampochkani ulang.




O`quvchilarni baholash.

Dars yakunlari chiqarilib, ballar izohlanib qo`yiladi. G’olib guruh aniqlanadi. Faol o`quvchilar alohida rag`batlantiriladi.

Uyga vazifa.- takrorlash

Fan o’qituvchisi: Usmonova B.
O’IBDO’: G’oibova R.

SINF
SANA

27- DARS. LABORATORIYA ISHI.

Mavzu: O’tkazgaichlarni ketma – ket va parallel ulashini o’rganish

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsadi: O’tilgan mavzular yuzasidan blimlarini mustaxkamlash.

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda onglilikni tarbiyalash Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, kasbga yo’naltirish.

Rivojlantiruvchi maqsad: Ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish.

Korreksion vazifa: O’quvchilarni ko’rish qobilyatiga qarab vazifalarni taqsimlash

O‘quvchilarda shakllangan fanga oid umumiy kompetensiyalar: Fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi: A2 elektr energiyasining yorug‘lik energiyasiga aylanishi va lampochkaning qizishi, xonadon elektr zanjiri, elektroliz hodisasi, magnitlarning o‘zaro ta’siri, Ersted tajribasi, elektromagnitni, magnit kuch chiziqlarining yo‘nalishi, chap va o‘ng qo‘l qoidasini, Faradey tajribasi va elektromagnit induksiya hodisasini kuzatadi, tushunadi va tushuntira oladi. A2+ hodisalarning mazmun mohiyatini tushuntirib bera oladi. Tajribalar o‘tkazish, fizik kattaliklarni o‘lchash va xulosalar chiqarish kompetensiyasi:A2 o‘quvchi otvyortka-sezgich yordamida o‘tkazgichlarda, elektr asboblarida elektr kuchlanish bor yo‘qligini, suv va tuz eritmasida elektr toki o‘tishini, gazlardan elektr toki o‘tishi, o‘tkazgichdan tok o‘tayotganda o‘tkazgich atrofida magnit maydoni mavjudligini, g‘altakka magnit ta’siri natijasida elektr toki hosil qilish, eng oddiy elektromagnitni yig‘ish va uni ishlashi, o‘zgarmas tok elektr dvigateli (modelda), transformatorning tuzilishi va ishlashini o‘rganish bo‘yicha tajriba o‘tkazadi va xulosa chiqaradi.A2+ o‘zgarmas tok elektr dvigatelidan amaliyotda (o‘yinchoq mashina va boshqalar) foydalana oladi.

DTS talabi: O’tilgan mavzular yuzasidan blimlarini mustaxkamlash

Dars turi: Yangi bilim beruvchi.

Dars usuli: “Blits” savollar, savol javob .

Dars jihozi: qahrabo tayoqcha; -ebonit ,mo’yna ,qog’oz parchalari.

Asosiy tushuncha va atamalar: -elektrlanish (zaryadlanish); -manfiy va musbat elektrlanish; qahrabo tayoqcha; -ebonit.
Darsning blok sxemasi:

№	Darsning qismlari	Belgilangan vaqt.
1.	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2.	O`tilgan mavzuni takrorlash	10 daqiqa
3.	Yangi mavzu bayoni	20 daqiqa
4.	Mustahkamlash	8 daqiqa
5.	Baholash	2 daqiqa
6.	Uyga vazifa	2 daqiqa

Mashg`ulotning borishi

4. 
   Kalit uziladi. VoLtmetmi birinchi rezistordan uzib, uni ikkinchi rezistor uchlariga ulang.
   

4. 
   Kalit ulanadi. Ikkinchi rezistordan o‘tayotgan tok kuchi (.I₂) va uning uchlaridagi kuchianish (U₂) o'lchanadi. Olingan natijalar jadvalga qayd qilinadi.
   

4. 
   Kalit uziladi. Ketma-ket ulangan rezistorlarning uchlariga voltmetr ulanadi.
   
5. 
   Kalit ulanadi. Rezistordan o‘tayotgan tok kuchi va uning uchlaridagi kuchlanish (C/ab) oichanadi. Olingan natijalar jadvalga qayd qilinadi.
   
6. 
   Kalit uziladi. Tok manbaining iste’molchilarga kuchlanish beruvchi murvati 6 V holatiga qo‘yiladi va tajriba takrorlanadi.
   
7. 
   

   	U\, V	h, mA	R\, Q	u2,v	I2, mA		UAb,V	1 mA
   1
   2
   3

   
   
   
   Tajriba natijalari asosida ketma-ket ulangan iste’molchilar uchun asosiy qonuniyatlaming bajarilishini tekshiring.
   

2. O‘tkazgichlarni parallel ulash

Ishning maqsadi: o‘tkazgichlar parallel ulanganda ulardagi tok kuchi va kuchlanish tushuvini o'rganish.

Kerakli jihozlar: tok manbai, turli qarshilikka ega bo‘lgan ikkita rezistor (qarshiligi 200-300 Д atrofida), milliampermetr, voltmetr, kalit va ulovchi simlar.

2. 
   Ток manbaining iste’molchilarga kuchlanish beruvchi murvati 4 V holatiga qo‘yiladi.
   

2. 
   Kalit ulanadi. Rezistorlardan o‘tayotgan tok kuchi (7) va uning uchlaridagi kuchlanish (U) oTchanadi. Olingan natijalar jadvalga qayd qilinadi.
   

2. 
   Kalit uziladi. Ampermetr birinchi rezistorga ketma-ket ulanadi.
   
3. 
   Kalit ulanadi. Ampermetr birinchi rezistordan o‘tayotgan tok kuchini ko‘rsatadi (7i).
   
4. 
   Voltmetr yordamida uning uchlaridagi kuchlanish oTchanadi (СЛ). Olingan natijalar jadvalga qayd qilinadi.
   
5. 
   Kalit uziladi. Ampermetr birinchi rezistordan uzilib, ikkinchi rezistorga ketma-ket ulanadi.
   
6. 
   Kalit ulanadi. Ikkinchi rezistordan o‘tayotgan tok kuchi (I₂) va uning uchlaridagi kuchlanish (C/2) oTchanadi. Olingan natijalar jadvalga qayd qilinadi.
   

Kalit uziladi. Tok manbaining iste’molchilarga kuchlanish beruvchi mur­vati 6 V holatiga qo'yiladi va tajriba takrorlanadi.

	U,Y	I, mA	Rf, Q	UUV	h, mA	Ru О	v	/2, mA	Ri, О
1
2
3

10. Tajriba natijalari asosida parallel ulangan istc’molchilar uchun asosiy qonuniyatlaming bajarilishini tekshiring.




Guruhlаrni bаhоlаsh.

Hаr bir guruh yiqqаn kаrtоchkаlаr bаllаri bo`yichа bаhоlаnаdi.

Qizil kаrtоchkа 5 bаll

Yashil kаrtоchkа 4 bаll

Sаriq kаrtоchkа 2 bаll

G`оlib bo`lgаn guruh o`quvchilаr аniqlаnib, ulаr bаhоlаnаdi.

2. Uygа vаzifа.

-Mavzu oxirida keltirilgan savollarga javob toppish va yozish;

-laboratoriya ishi yuzasidan hisobot tayyorlash;

-“Fizikadan savol va masalalar to`plami”dan 957 va 958- masalalarini yechish;

-qiziquvchi o`quvchilar uchun“Fizikadan savol va masalalar to`plami”dan 957 va 958- masalalarini yechish tavsiya etiladi.

Fan o’qituvchisi: Usmonova B.
O’IBDO’: G’oibova R.

SINF
SANA

28-DARS. Masalalar yechish

Darsning maqsadi:

Ta’limiy maqsadi: O’tilgan mavzular yuzasidan blimlarini mustaxkamlash..

Tarbiyaviy maqsad: O’quvchilarda onglilikni tarbiyalash Vatanga sadoqat ruhida tarbiyalash, kasbga yo’naltirish.

Rivojlantiruvchi maqsad: Ilmiy dunyoqarashini rivojlantirish.

Korreksion vazifa: O’quvchilarni ko’rish qobilyatiga qarab vazifalarni taqsimlash

O‘quvchilarda shakllangan fanga oid umumiy kompetensiyalar: Fizik jarayon va hodisalarni kuzatish, tushunish va tushuntirish kompetensiyasi: A2 elektr energiyasining yorug‘lik energiyasiga aylanishi va lampochkaning qizishi, xonadon elektr zanjiri, elektroliz hodisasi, magnitlarning o‘zaro ta’siri, Ersted tajribasi, elektromagnitni, magnit kuch chiziqlarining yo‘nalishi, chap va o‘ng qo‘l qoidasini, Faradey tajribasi va elektromagnit induksiya hodisasini kuzatadi, tushunadi va tushuntira oladi. A2+ hodisalarning mazmun mohiyatini tushuntirib bera oladi. Tajribalar o‘tkazish, fizik kattaliklarni o‘lchash va xulosalar chiqarish kompetensiyasi:A2 o‘quvchi otvyortka-sezgich yordamida o‘tkazgichlarda, elektr asboblarida elektr kuchlanish bor yo‘qligini, suv va tuz eritmasida elektr toki o‘tishini, gazlardan elektr toki o‘tishi, o‘tkazgichdan tok o‘tayotganda o‘tkazgich atrofida magnit maydoni mavjudligini, g‘altakka magnit ta’siri natijasida elektr toki hosil qilish, eng oddiy elektromagnitni yig‘ish va uni ishlashi, o‘zgarmas tok elektr dvigateli (modelda), transformatorning tuzilishi va ishlashini o‘rganish bo‘yicha tajriba o‘tkazadi va xulosa chiqaradi.A2+ o‘zgarmas tok elektr dvigatelidan amaliyotda (o‘yinchoq mashina va boshqalar) foydalana oladi.

DTS talabi: O’tilgan mavzular yuzasidan blimlarini mustaxkamlash..

Dars turi: Yangi bilim beruvchi.

Dars usuli: “Blits” savollar, savol javob .

Dars jihozi: qahrabo tayoqcha; -ebonit ,mo’yna ,qog’oz parchalari.

Asosiy tushuncha va atamalar: -elektrlanish (zaryadlanish); -manfiy va musbat elektrlanish; qahrabo tayoqcha; -ebonit.
Darsning blok sxemasi:

№	Darsning qismlari	Belgilangan vaqt.
1.	Tashkiliy qism	3 daqiqa
2.	O`tilgan mavzuni takrorlash	10 daqiqa
3.	Yangi mavzu bayoni	20 daqiqa
4.	Mustahkamlash	8 daqiqa
5.	Baholash	2 daqiqa
6.	Uyga vazifa	2 daqiqa

I. Darsning maqsadi: O`quvchilarning darslarda egallagan bilimlarini masalaga tadbiq qilish ko`nikmalarini shakillantirish.

II.Tashkiliy qism:a)salomlashish, c)xona tozaligini tekshirish, d)manaviyat daqiqalari.

III. O`tilgan mavzuni so`rash: o`tilgan mavzu tarqatma testlar yordamida aniqlanadi.
IV.Yangi mavzu bayoni:

1-Masala yechish.

Berilgan:	Asosiy formula:	Hisoblash:
U=9 V I=0,5 A R-?	I=U/R dan R=U/I.	R=9V/0,5A=18Ώ. Javob: R=18 Ώ

2-Masalani yechish.

Berilgan:	Asosiy formula:	Hisoblash:
R=60 Ώ U=12 V I-?	I=U/R	I=12V/60 Ώ =0,2 A. Javob: I=0,2 A

O`quvchilarni baholash.

Dars yakunlari chiqarilib, ballar izohlanib qo`yiladi va faollar alohida rag`batlantiriladi.

Uyga topshiriq.

-Darslikdan mavzuni o`qib kelish;

-Mavzu oxirida keltirilgan savollarga yozma tarzda javob topish;

-Darslikdagi 3-mashqning 2- va 3- masalalarini yechish.

Qiziquvchi o`quvchilarga qo`shimcha ravishda “Fizikadan savol va masalalar to`plami”

Fan o’qituvchisi: Usmonova B.
O’IBDO’: G’oibova R.

SINF
SANA

34.