Davlat transport universiteti

Yorug‘lik manbaalari
Avtomobil yo‘llarini yoritish uchun turli qizish lampalari, gazrazryadli yorug‘lik manbalari – lyuminessent, yoysimon simobli, metallogen, natriyli, yoysimon ksenon naychali lampalar ishlatiladi. Qizish lampalarining vazifasi umumiy bo‘ladi, 15-1500 Vt oraliqda nominal (hisoblangan) kuchlanishi 127-135 va 220-235 V qilib chiqariladi. Lampa belgilanishida V – vakuumli lampani, G – gaz bilan to‘ldirilgan lampani, K – kripton bilan to‘ldirilgan lampani, B – ikki spiralli lampani bildiradi. Misol uchun G 215-225-1000 – gaz bilan to‘ldirilgan, argonli, bir spiralli, quvvati 215-225 V, nominal kuchi 1000 Vt bo‘lgan lampa deb o‘qiladi.

Lampa turi	Kuvvati, Vt	Nur oqimi, lm	O‘rtacha yonish davomiyligi, soat
G220-230-200	194	2715	1300
G230-240-200	180	2280	2500
G220-230-200	289	4250	1300
G220-230-200-1	289	4250	1300
G230-240-200	270	3590	2500
G230-240-200-1	270	3590	2500
G220-230-500	482	7650	1300
G2130-240-500	450	6480	2500

Yoritgich konstruksiyalari va ularni joylashtirish
Hozir yoritgichlarning juda ko‘p turi mavjud. Yoritgichni tanlash ularning nurberish va konstruktiv xususiyatlariga asoslanishi kerak.
GOST 8045-82 «Tashqi yoritish yoritgichlari. Umumiy texnik shartlar» (istalgan yarimsferada) yorug‘lik egilgan kuchining quyidagi asosiy turlarini belgilaydi: K - konsentratsiyalangan. G - chuqur, D - kosinusli, L – keng nurli, M – tekis nurli, SH - keng, S - sinusli.
Tashqi sahnni yoritish uchun quyidagilar ishlatiladi:
yoritgichlar (S-ilinadigan, V - biriktiriladigan, K - konsolli); lampalar (N – oddiy qizish lampalari, I - galogen, R DRL lampalar. G - DRI lampalar, J - natriyli, K - ksenonli).
Yoritish asboblariga konstruktiv talablar ularning qanday iqlimda ishlatilishi va joylashish toifasiga qarab belgilanadi;
U – mo‘tadil iqlim uchun,
XL – Uzoq SHimol sharoiti uchun,
T – tropiklar uchun.
Avtomobil yo‘llarida konsoli yoritgichlar ko‘proq ishlatiladi.