Davlat univyersiteti iqtisodiyot va turizm fakulteti

9-formula

bunda, Om — o’z mablag’lari; Ump — uzoq muddatli passivlar;

Chjqqm — chetdan jalb qilingan qisqa muddatli passivlar.
Ushbu formulaga zanjirli almashtirish usulini qo’llab, korxona moliyaviy potensialiga ta sir qiluvchi omillaming miqdorini hisoblash mumkin.
Mpf.ning F summasi evaziga o’zgarishini aniqlash uchun quyidagi formuladan foydalanishni tavsiya qilamiz:
10-formula

Korxonaning moliyaviy mustahkamligini tahlil qilishda uning faoliyatiga iqtisodiy tashxis qoyish nuqtayi nazaridan yondashiladi. Har bir korxona faqat iqtisodiy jihatdan emas, balki moliyaviy jihatdan ham mustahkam bolishi kerak. Tegishli ko’rsatkichlar belgilangach, shularga asosan ulaming o’zgarish tendensiyalari aniqlanib biror xulosaga kelinadi.
Moliyaviy mustahkamlikni ifodalovchi ko’rsatkichlar quyidagi ketma-ketlikda tahlil qilinadi:
• moliyaviy mustahkamlikni ifodalovchi ko’rsatkichlaming holati organiladi. Unda ko’rsatkichlar tegishli malumotlar asosida aniqlanib, ularning rejadan, meyordan, o’tgan davr hajmlaridan farqi va ulaiga nisbatan foizdagi o’zgarishlari aniqlanadi;
• har bir ko’rsatkichning nima evaziga o’zgarganligi aniqlanadi. Bunda ularga tasir etuvchi omillar belgilanib, shu omillaming bir-biri va natija bilan bog’liqligi aniqlanadi hamda shu bog’liqlik asosida tegishli hisob-kitoblar amalga oshiriladi;
• har bir ko’rsatkichni ozgartiruvchi omillar tasiri hisoblanadi. Bunda tahlilning tegishli usullaridan foydalangan holda natija o’zgarishiga qaysi omillar qay darajada tasir qilganligi hisoblanadi;
• tahlil natijalari bo’yicha tegishli hisob-kitoblarga asosan iqtisodiy jihatdan asoslangan xulosa qilinadi. Bunda qaysi omilning ijobiy, qaysisining salbiy tasir qilganligi aniqlanib, salbiy tasir qilgan omillarni bartaraf qilish, shu orqali korxona moliyaviy mustahkamligini yaxshilash chora-tadbirlari ishlab chiqiladi.
Natija bilan omil o’rtasidagi muvofiqlik (proporsionallik) koeffitsiyentini to’g’ri ifodalash uchun ushbu formulani yozish ham mumkin.