Davriy sistemaning IV b-guruh elementlari va uning birikmalari sanoatdagi ahamiyati Reja

Marganes-1774 yilda K.Sheele, I.Gan (Shvetsiya) kashf qilishgan. Erkin holda piroluzit mineralidan ajratib olingan. Nomi magnesia nigra – qora magneziya so’zidan olingan. Asosiy xomashyo – pirolyuzit MnO^. nH₂O, braunit-Mn₂O₃ ^. nSiO₂
Texnesiy-1937 yil K.Pere, Segre (Italiya) yadro reaksiyasi bo’yicha sintez qilingan. Og’irlik miqdorlarda -1945 yilda, metallholida -1961 yilda olingan; Tabiatda -1961 yilda topilgan (B.Kenna, P.Kuroda, AQSh).
Reniy – 1925 yilda V.Noddak, I.Takke, O.Berg (Germaniya) Qator minerallarni analiz qilishda rentgenospektral metod bilan topilgan. Lekin ishonchli usulda 1927 yilda ajratib olingan. Metal 1928 yilda olingan (V.Noddak va I Noddak). Lotincha “Reyn” oblastini nomidan olingan.
Marganets gruppachasini marganets — Mn, texnetsiy-Tc va reniy—Re va tashkil qiladi. Bu elementlarning tashqi elektron qavatlarida d⁵ s² valent elektronlari mavjud. SHuning uchun bu elementlarning oksidlanish darajasi 0 dan +7 gacha uzgaradi. Marganets uchun xos oksidlanish darajasi +2 +4 va +7 ga teng. Texnetsiy va reniyda oksidlanish darajasi +7 dir. Bu gruppacha elementlarining boshqa oksidlanish darajasiga ega bo’lgan birikmalari beqaror moddalardir. Bu elementlarning koordinatsiey sonlari asosan 6 va 4 bundan tashqari texnetsiy va reniyda 7, 8 va hatto 9 ga teng bo’lishi mumkin. Bu elementlarning oksidlanish darajasi ortishi bilan ularning anion kompleks birikmalar xosil qilish xususiyati kuchayadi. Texnetsiy va reniylarning atom va ion radiuslari bir-biriga yaqin bo’lib, marganetsnikidan farq qiladi.
Tabiatda uchrashi. Bu gruppacha elementlari tabiatda, asosan MnO₂-pirolyuzit, 3Mn₂O₃^.MnSiO₃- braunit, Mn₂0₃^.•H₂0 —manganit, MnSO₃ - rodoxrozit, Mn₃O₄ - gausmanit, CuReS₄ jezkazgenit va boshqa minerallar holida uchraydi. Texnetsiyning tabiatda uchraydigan minerallari ma’lum emas, faqat sun’iy usulda xosil qilinadi.