Ádebiyàt -klàss ushín sàBÀQLÍq qàràqàlpàqstàn Respublikàsı Xàlıq bilimlendiriw ministrligi tàstıyıqlàǵàn Qayta islengen hám tolıqtırılǵan ekinshi bàsılım NÓkis «bilim» 2017 kbk 83. Qàr m-22 uok

Sárbinàz hám Qırq qız. Óziniń bàrlıq qásiyetleri me-
nen qırq qızdıń ishinen àyırımlànıp, kózge túsetuǵın qà-
hàrmàn Sárbinàz.
Sárbinàz — Gúlàyımnıń àqılgóyi, shıdàmlılıqtı, àqıllılıq-
tı, qàyǵını àqılǵà jeńdire biledi. Gúlàyımdày bàtır qızdıń 
ılàyıqlı joldàsı bolàdı.
Gúlàyım óziniń etken islerinde mudàmı Sárbinàzǵà 
súyenedi, Sárbinàz dástànnıń bàstàn àyàǵınà shekem qırq 
qızdıń sóyleytuǵın tili, elshisi xızmetin àtqàràdı.
Ol bàzıbir orınlàrdà Gúlàyımnıń ózinen de àqıllı bolıp 
kórinedi. Hátteki, Gúlàyım onı «àqıllım» dep àtàydı. Onıń 
Gúlàyımǵà àytqàn:
Aqıl àlsàń àpà endi jılàmà,
Biyorınsız kózdiń jàsın bulàmà,
Neshe jıllàr kóz jàstı kól qılsàń dà.
Qàmàwdàǵı xàlqıń àzàt bolà mà, —

---

78
degen tórt qàtàr qosıqtàn ibàràt sóziniń ishinde qànshelli 
àqıllılıqtıń, qàytpàs bàtırlıqtıń nıshànı kórinetuǵınlıǵın 
túsiniw qıyın emes. Sárbinàz xàlıq ushın qàndày isten 
bolsà dà bàs tàrtpàydı hám óziniń uqıplılıǵı, boyınà pit-
ken erliginiń àrqàsındà orınlàp otıràdı. Ol bàrǵàn jerinde 
dostınà — quwàt, dushpànınà — àybàt bolàdı.
Surtàyshànıń qàlàsındàǵı erlikleri, Otbàsqàndı óltirgen 
dáwdi óltiriwi, Surtàyshàǵà àytqàn sózleri Sárbinàzdıń 
àsqàn erliginen, uqıplılıǵınàn, kúshliliginen gúwàlıq beredi. 
Sárbinàzdàǵı bul qásiyetlerdiń bàrlıǵı dà, elge bolǵàn 
sheksiz muhàbbàtınàn kelip shıqqàn. Ol elin shın súyedi, 
elin óziniń tiregi dep biledi, ómiriniń quwànıshın eldiń 
erkinde dep túsinedi. El bàsınà túsken kún qàbırǵàsın 
qàyıstıràdı. Onıń Surtàyshà tárepinen shàbılıp ketken elin 
kórip:
Qàyǵı menen qàràyıp,
Qàyıstı mà bellerim,
Bàylàndı mà sóylemey,
Sàyràp turǵàn tillerim,
Qursàwlı qàrà nàrshàlàr,
Qàlıń qàrǵà shóktińbe,
Mákàn etken jàylàrım,
Oynàp kúlgen sàylàrım,
dep àytqàn sóziniń tiykàrı dà el-xàlıqqà bolǵàn tereń 
muhàbbàtqà bàylànısàdı.
Qırq qızdıń qàysısın àlsàq tà, Gúlàyım tárepinen 
islengen jàqsı islerdiń bàrlıǵınà dà qàtnàsıp, eldiń bàxtınà 
olàrdıń bàrlıǵı dà óz úleslerin qosqàn qızlàr:
Jeń túrinip beldi bekkem buwàmız,
Ketken kekti óle-ólgenshe quwàmız,
Sàwàshlàrdà eldiń àrın àlmàsàq,
Adàm bolıp nege ànàdàn tuwàmız, —
degen jàlınlı sózdiń, erlik ànttıń iyesi. Bàrlıǵı usı bekkem 
ànt boyınshà is àlıp bàrıp, óz jànlàrın elge bàǵıshlàǵàn 

---

79
erler. Bulàrdıń etken isleri erliktiń úlgisi, olàrdıń àytqàn 
sózleri tàp búgingi kúnde de úlken kúsh penen esitiledi.
Arıslànnıń qàrındàsı Altınày dà àlǵàn bàǵıtınàn qàyt-
pàwshılıǵı menen, zulımlıqqà qàrsı óshpenligi, shıdàmlı-
lıǵı, àr-nàmıslıǵı, zàlım xànlàrǵà qàrsı gúressheńlik ruwxı 
menen qırq qızdıń qàtàrınàn orın àlà àlàdı.