Detali pokovkasini qizdirish

 
Payvandlash to’g’rilagichlari. Payvandlash maqsadida o‘zgaruvchi tokni 
o‘zgarmas tokka aylantiruvchi apparatlarni payvandlash to‘g‘rilagichlari deyiladi. 
Ular pastlatuvchi transformatordan, to‘g‘rilovchi (diodli) blokdan, hamda sozlash, 
ishga tushirish va himoyalovchi qurilmalardan tashkil topgan bo‘ladi. Bunday 
konstruksiya transformatorga qaraganda ancha murakkab bo‘lishiga qaramasdan, 
payvandlash tokining va elektr yoyining chiqishdagi ko‘rsatkichlarini ancha 
turg‘unligini ta‗minlaydi. Oxir oqibatda payvand chokning sifati ham ancha yuqori 
bo‘ladi. To‘g‘rilagichlarning harid narxi ham transformatorlarnikidan uncha farq 
qilmaydi, ishonchliligi ham yuqori: amalda buzilib qoladigan xech narsasi yo‘q.
To‘g‘rilagichlarning kamchiliklari ham transformatorlarnikidan uncha farq 
qilmaydi: og‘irligi, ishlatishning murakkabligi, payvandlash jarayonida tarmoqdagi 
kuchlanishning keskin pastlab turishi. 

---

28 
11-rasm. Zamonaviy tok to‘g‘rilagichi 
 
Inventorlar. Inventorlar payvandlash apparatlarining eng zamonaviy turi 
hisoblanadi. Oddiy payvandlash apparatlaridan asosiy farqi shundaki, kuchlanish 
transformatorlari tarmoqdagi 50Gs chastotali tokda ishlasa, payvandlash inventori 
yuqori chastotali tokda (bir necha o‘n kilogers) ishlaydi. Bunda kerakli energiyani 
uzatib berish uchun o‘lchami va massasi ancha kichik bo‘lgan transformator kerak 
bo‘ladi. Payvandlash esa, yuqori sifatli o‘zgarmas tokda bajariladi va u payvand 
chokning sifatini oshiradi. 160 A li payvandlash transformatori eng kamida 18 kg 
og‘irlikda bo‘lsa, 160 A li payvandlash inventorining kuchlanish transformatori 
atiga 300 gramm keladi va o‘lchami ham bir pachka sigaretchalik keladi. Inventor 
barcha elektron qismlari va korpusi bilan birga 3-7 kg ni tashkil etadi xolos. 
Inventor to‘g‘rilagichdan, tarmoq filtridan, o‘zgaruvchi kuchlanishni yuqori 
chastotali tokka o‘zgartirgichdan, payvandlash transformatoridan, yana bitta 
to‘g‘rilagichdan va boshqaruv tarmoq sxemasidan tashkil topgan bo‘ladi. 
Payvandlash inventorlari oddiy apparatlarga qaraganda payvandlash tokini 
sozlashning ancha keng diapazoniga ega. Bu ayniqsa ingichka elektrodlar bilan 
payvandlashda muhimdir. Inventorlarning yana bir afzalligi shundaki, payvandlash 
tokini sozlashda uning chiqishdagi ko‘rsatkichlarining qiymatlari ancha aniq va 
turg‘unligi yuqori bo‘lgani uchun ish rejimining eng maqbul qiymatlarini tanlashni 
soddalashtiradi.