Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


ifodalanishiga va ayni paytda, o'sha sog'inchning o'quvchiga


Download 3.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet108/181
Sana23.09.2023
Hajmi3.09 Mb.
#1685579
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   181
Bog'liq
1b0e79145e1d2c06c937d2f1838d8a77 ADABIYOTSHUNOSLIKKA KIRISH

ifodalanishiga va ayni paytda, o'sha sog'inchning o'quvchiga 
yuqtirilishida yetakchi ahamiyat kasb etadi. Anafora (misralar boshida 
bitta so'zning takrorlanishi) bilan epifora (misralar oxirida bitta 
so'zning takrorlanishi) ham mohiyatan so'z takrorining xususiy 
ko'rinishlaridir. Shunga monand, mumtoz she’riyatimizdagi radif 
va hojib ham so'z takrorining bir turi bo'lib, ular qat’iy belgilangan 
o'rinda - qofiyadan keyin va qofiyadan oldin takrorlanishi bilan 
farqlanadi.
She’riy misralarda aynan bir so'zning emas, balki ma’noni 
kuchaytirib takrorlashga asoslangan usul gradatsiya deb yuritiladi. 
Masalan, Iqbolning she’ridan olingan tubandagi parchada ma’noning 
kuchaytirilgan takrori kuzatiladi:


Sevgilim,
dilsizlar dillarimizni, 
toshbo‘ron qilsalar, 
vayron qilsalar,
tikonlar qoplasa yo‘llarimizni...
E’tibor bering: toshbo‘ron vayronalikka olib keladi, vayrona esa 
tikonzorga aylanishi bilan xarakterlanadi - ma’noning kuchaytirilgan 
takrori bu o‘rinda lirik qahramon kechinmalaridagi dinamikani berish 
bilan birga o ‘quvchida ham tuyg‘uni kuchaytirib, kechinmani 
chuqurlashtirib boradi.
Tabiiyki, biz she’riy nutqning tuzilishiga xos barcha xususiyatlar, 
barcha usul va vositalarga mufassal to‘xtalish imkoniga ega emasmiz. 
Demak, berilgan yo‘nalish asosida bu haqdagi tasavvur va 
bilimlaringizni boyitish sizning zimmangizga tushadi. Buning uchun 
sizdan she’mi mutaxassis sifatida o‘qish, ya’ni yuragingizni «jiz» 
etkizgan she’rga mutaxassis sifatida qarash, o‘sha she’r nimasi bilan 
ko‘nglingizga o‘tirishganiyu shoir qaysi usul va vositalar bilan dilingizga 

Download 3.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   104   105   106   107   108   109   110   111   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling