Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


maqsaddan voz kechishi, oson yo‘lni tanlashi mumkin, biroq u


Download 3.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet162/181
Sana23.09.2023
Hajmi3.09 Mb.
#1685579
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   181
Bog'liq
1b0e79145e1d2c06c937d2f1838d8a77 ADABIYOTSHUNOSLIKKA KIRISH

maqsaddan voz kechishi, oson yo‘lni tanlashi mumkin, biroq u 
bunday qilmaydi
0
‘zining jisman yoki ma’nan halokatga uchrashi 
mumkinligini bilgan holda ham maqsadidan, e’tiqodidan qaytmaydi. 
Xuddi shu asosda tragik qahramonning xarakter kuchi, uning 
favqulodda shaxsligi namoyon boMadi. Masalan, Edip yoki Gamletni 
oling: ulaming ikkisi ham yuqorida tavsif etilgan yo‘ldan boradi. Deylik, 
Edip yurt boshiga kelgan ofatning sababchisi o‘zi boMishi 
mumkinligini sezganidayoq taftishni to‘xtatishi, «yopiqliq qozon 
yopiqligicha» qolaverishi mumkin edi. Biroq u — tragik qahramon — 
chekiga tushgan iztirobu qiynoqlar qadahini tubigacha sipqoradi. 
Realizm bosqichigacha yaratilgan tragediyalarda tragik qahramon sifatida 
ko‘proq mifologik personajlar, shohlar, shahzodalar, malikalaru 
sarkardalaming olinishi ham bejiz emas, zero, 
0
‘zining foje holatini 
idrok eta olish, qalbiyu ongida ma’naviy-ruhiy iztiroblami kechira 
olish, shunda-da ruhan sinmay maqsad tomon yurishlikka o‘rtamiyona 
odamlarning chogM kelmaydi. Shu bois ham XX asr o‘rtalarida 
yaratilgan adabiyotimizdagi tragediya janri talablariga toMa javob berishga 
yaroqli «Mirzo Ulug‘bek», «Jaloliddin Manguberdi» tragediyalaridan 
binning markaziga shoh, ikkinchisining markaziga sarkarda chiqarilgan. 
Tragediya janr problematikasi nuqtai nazaridan turlicha: bu janrga 
mansub asarlarda ma’naviy-axloqiy («Shoh Edip», «Qirol Lir»), 
millatning tarixiy taqdiri («Jaloliddin Manguberdi») yoki romanga 
xos problematika («Mirzo Ulug‘bek») badiiy talqin qilinishi mumkin. 
Tragediya janri o‘zining faolligini yo'qotgan sanalib, zamonaviy



Download 3.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   158   159   160   161   162   163   164   165   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling