-
V
-
-
/
-
V
-
-
/
-
V
-
O-ra-zin yop-qach ko'-zim-dan so-chi-lur har lah-za yosh
v
-
-
/
-
V
-
-
/
-
V
-
-
/
-
V
-
Bo‘y-la-kim pay-do bo'-lur yul-duz ni-hon bo'l-g'och qu-yosh
Keltirilgan bayt paradigmasi (taqti’)ga ko‘ra ritmik bo'laklarni
kuzatish mumkin. Birinchi misraning birinchi ruknidagi qisqa hijo
(ya’ni ritmik bo'lak) o‘n to‘rt bo'g'indan so'ng (ya’ni ma’lum vaqt
oraligMda) aynan takrorlanmoqda, xuddi shu tartib barcha hijolarga
— cho‘ziq va qisqa hijolarga ham tegishlidir. Ya’ni har bir hijodan o ‘n
to'rt bo'g'in so'ng yana xuddi shunday sifatdagi hijo takrorlanadi.
Misralararo ruknning takrorlanishiga e’tibor qilsak, rukn (ya’ni
cho'ziq va qisqa hijolarning muayyan tartibdagi guruhlanishi) har
uch rukndan so'ng ayni o'sha tartibda takrorlanishi ko'riladi. Misra
esa she’riy nutqning o'n besh hijoga teng bo'lagini rukn tartibida
birlashtiradi va bayt doirasida har o'n besh bo'g'indan so'ng
takrorlanadi. Olingan parcha g'azal janriga mansubligini e’tiborga olsak,
band (bayt) ikki misraga muayyan ruknlar tartibida joylashgan o'ttiz
hijoni jamlaydi va har o'ttiz hijodan so'ng takrorlanadi. Demak,
hijo, rukn, misra va bandni she’rda o'lchov birligi sifatida qabul qilish
mumkin, ulaming kichigi o'zidan kattasining tarkibiga kirgan holda
she’ming ritmik-intonasion qurilishini ta’minlar ekan.
Do'stlaringiz bilan baham: |
