Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


cho‘kkan» shaklida boMishi lozim edi. Inversiya natijasida, birinchidan


Download 3.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet106/181
Sana23.09.2023
Hajmi3.09 Mb.
#1685579
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   181
Bog'liq
1b0e79145e1d2c06c937d2f1838d8a77 ADABIYOTSHUNOSLIKKA KIRISH

cho‘kkan» shaklida boMishi lozim edi. Inversiya natijasida, birinchidan, 
ifodalash ko‘zlangan mazmun uchun eng muhim so‘zlar («xarsang 
toshlar», «tiz cho‘kkan») urg‘uli pozitsiyaga o ‘tkaziladi, ikkinchidan, 
«dengiz» va «tiz» so‘zlari qofiyalanadi.
Sintaktik sathdagi ogMshlaming yana biri ellipsis boMib, unda 
gap boMaklaridan biri (ko'proq bosh boMaklar) atayin tushirib 
qoldiriladi. Masalan:
Bulbullarmi?! Yetar!
Gullarmi?! BoMdi!
So‘z navbati - yurakka...
(X. Davron)
Keltirilgan parchada kesim tushirib qoldirilgan va buning natijasida 
«yurakka» so ‘zi mantiqiy urg‘u oladi, sh e’rning dastlabki 
misralaridagi ohangning saqlanishiga erishiladi. Shunga o ‘xshash, 
she’riy misralaming atayin tugatilmay qo‘yilishi yana bir sintaktik 
figura - jim qolishni yuzaga chiqaradi:


Men sendan ketmoq istayman 
Yomg‘irdek emas, - 
Yomg‘ir yana qaytib keladi.
Men sendan ketmoq istayman 
Shamoldek emas, - 
Shamol yana qaytib yeladi.
Men sendan ketmoq istayman 
Muhabbat kabi...
(X. Davron)
She’ming dastlabki ikki satri uchinchi misra bilan, keyingi ikki 
satri oltinchi misra bilan izohlansa, so‘nggi ikki satrda shoir bu yo‘ldan 
bormaydi - jim qoladi, izohni she’rxonning o‘zi o'zicha shakllantirishi 
zarur bo‘ladi. She’r misralarida bir xil yoki bir-biriga juda yaqin 
sintaktik konstruksiyalarning takrorlanib qo‘llanishi - sintaktik 
parallelizm ham she’ming ohangdorligini, ta’sirchanligini oshiruvchi 
figuralardan sanaladi:
Yo‘lin yo‘qotsa odam - muhabbatga suyangay, 
G ‘ussaga botsa odam - muhabbatga suyangay, 

Download 3.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   102   103   104   105   106   107   108   109   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling