Dilmurod quronov a d a b iy o t s h u n o s L ik k a k ir ish oliy va o ‘rta maxsus ta'lim vazirligi


mazkur xususiyatni ham turga ajratishning asosi, turga mansublikni


Download 3.09 Mb.
Pdf ko'rish
bet134/181
Sana23.09.2023
Hajmi3.09 Mb.
#1685579
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   181
Bog'liq
1b0e79145e1d2c06c937d2f1838d8a77 ADABIYOTSHUNOSLIKKA KIRISH

mazkur xususiyatni ham turga ajratishning asosi, turga mansublikni 
belgilovchi xususiyat sifatida ko‘rsatadilar. Biroq bu turga mansublikni 
belgilovchi xususiyat boiolmaydi. Negaki, har qanday badiiy asarda 
ham, uning turga mansubligidan qat’i nazar, konfliktning har uchala 
navi mavjud; ular o‘zaro aloqada bo‘lib, biri ikkinchisini yuzaga 
chiqaradi, biri orqali ikkinchisi ifodalanadi.
Shunisi ham borki, adabiy turlar orasida qat’iy chegara, «xitoy 
devori» mavjud emas. Ya’ni badiiy asarlarni adabiy turlarga ajratishda 
ma’lum shartlilik bor, zero, bitta adabiy turga xos xususiyatlar boshqa 
bir adabiy turga mansub asarlarda ham namoyon bo'lishi mumkin. 
Boz ustiga, badiiy adabiyot rivoji davomida adabiy turlar bir-birini 
boyitadi, ular orasida sintezlashuv jarayonlari kechadi. Masalan, 
zamonaviy proza (epos) o‘ziga dramaga xos elementlami singdirgani 
uning tasvir va ifoda imkoniyatlarini kengaytirdi. Hozirgi epik asarlarni 
ulardagi dialoglar, boshqacha aytsak, «sahna-epizod»larsiz tasavvur 
qilib boimaydi. Epik turning takomili davomida dramaga xos syujet 
qurilishining ta siri tobora kucliayib borishi kuzatiladiki, bu narsa 
epik asarlarda syujet vaqtining qisqarishi, voqealarning dramatik shiddat 
bilan rivojlanishi va buning natijasi oiaroq, asarning o‘qishli bo‘lishiga 
olib keladi. Shu bilan bir qatorda, drama yoxud lirikaga epik 
elementlaming kirib kelishi ham ularning badiiy imkoniyatlarini 
kengaytiradi. Masalan, hozirgi she’riyatda ancha keng o‘rin tutuvchi 
voqeaband she’rlami eposning lirikaga ta’siri natijasi sifatida tushunish 
mumkin. Shunga o‘xshash, hozirgi she’riyatdagi tavsifiy lirika 
namunalarida epik unsurlar salmoqli o‘rin tutishi ham turlararo 

Download 3.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   130   131   132   133   134   135   136   137   ...   181




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling