Dilmurod Quronov adabiyot nazariyasi asoslari

Tayanch tushunchalar:
lirik asar kompozitsiyasi, tashqi (matniy) kompozitsiya, asosiy 
matn, yondosh matn, ramka, ramka unsurlari, sarlavha, epigraf, 
bag'ishlov, janr qaydi, muallif izohi, yozilgan sana, yozilgan joy, 
tematik kompozitsiya, tematik obraz, boshlanma, tematik obraz­
ning rivojlantirilishi, yakun, tematik kompozitsiya tiplari.
235

---

Savol va topshiriqlar:
1. Lirik asar qurilishining uchta aspekti o'zaro bog'lanishi, bir-bi­
riga o'tgan holda butunlikka birikishini bir she’r misolida tu- 
shuntirishga harakat qiling. Ular orasidagi iyerarxik munosa- 
batning o'ziga xosligi nimada deb bilasiz?
2. Lirik asardagi ramka unsuriarini funksional jihatdan ta’riflang, 
ushbu ta’riflaringizni izohiash uchun qulay misol bo'la oladi- 
gan she’rlar tanlang. Nima uchun she’rning ilk misrasi bilan 
oxirgi misrasi ramka unsuri sifatida tasniflanadi?
3. Lirik she’rning tematik kompozitsiyasi bilan syujet tushunchasi 
orasidagi umumiylik nimada ko'rinadi? Tematik kompozitsiya 
unsuriarini konkret she’r misolida tavsiflang.
4. Tematik kompozitsiyaning o'xshatish, metafora, kontrast va 
yonma-yon qo'yish qolipidagi ko'rinishlariga misol tariqasida 
she’r tanlang, shu asosda mazkur ko'rinishlarni ta’riflang.
5. Bitta tematik obraz izchil rivojlantirilgan she’rlar kompozitsion 
qurilishining o'ziga xosligi nimada? Bunday she’rlarda qo'l- 
lanuvchi turli kompozitsion usullarning ahamiyati, ularning g'o- 
yaviy-badiiy funksiyalarini misollar yordamida ochib bering.
Adabiyotlar:
1. Анализ одного стихотворения. Межвузовский сборник. 
- Л . : ЛГУ, 1985.
2. Есин А.Б. Принципы и приёмы анализа литературного 
произведения. - М.: Флинта, 2000.
3. Ра^имжонов 
Н. 
Интеллектуал шеъриятнинг табиати // 
Истик^ол ва бугунги адабиёт. - Тошкент: Укитувчи, 2012. -
Б .1 4 5 - 155.
4. Федотов О.И. Основы теории литературы. В 2 ч. 4.2. 
Стихосложение и литертурный процесс. - М.: Владос, 2003.
- 240 с.
5. Х,аккулов И. Яна лирик кахрамоннинг маънавий олами 
*ак;ида // Бадиий суз шукух,и. - Тошкент, 1987. - Б.145 - 158.
6. Суяров М. Пейзаж шеъриятида композиция//Узбектили 
ва адабиёти,- 2008.- №1. - Б.72 - 75.