Dinlari tarixi

Abu Rayhon Beruniy
MA’LUMOT
UCHUN 
Diniy ramz (bel-
gi)larda yashi-
ringan ma’no-
larni ochish va 
majoziy so‘zlar-
ning muqaddas 
maz munini 
yoritish kabi 
ishlar ham din 
fenomenologiya-
sining vazifalari 
doirasiga kiradi.
Fenomen «namoyon bo‘luv chi», «ko‘zga ko‘rinuv-
chi» narsa bo‘lib, fenomenologiya ko‘zga ko‘rinuv chi 
narsaning sistematik shaklda tadqiq qilinishidir.
MA’LUMOT UCHUN

---

16
MUSTAHKAMLASH UCHUN 
SAVOL VA TOPSHIRIQLAR
1. Din sotsiologiyasi, falsafasi, psixologiyasi, fenomenologiyasi o‘rta-
sida qanday bog‘lanishlar mavjud?
2. Berilgan jadvalni misollar bilan to‘ldiring.
Din sotsiolo-
giyasi
Din falsafasi
Din psixolo-
giyasi
Din fenomeno-
logiyasi
3. Din tarixini o‘rganishda qanday fanlar yordamchi hisoblanadi va 
nima uchun?
4. www.lex.uz dan O‘zbekiston Respublikasi Prezidentining 2018-yil 
16-apreldagi «Diniy-ma’rifiy soha faoliyatini tubdan takomillash-
tirish chora-tadbirlari to‘g‘risida»gi Farmonini topib o‘qing va 
mohiyatini tushuntiring.
ishora qiladi. Turli dinlarning ibodat va marosimlari, 
muqaddas joy, zamon, narsa va shaxsiyatlarini tadqiq 
qilib, mushtarak jihatlarini topishga harakat qiladi.
Din tarixi — dinlarning yuzaga kelishi va rivojlani-
shi bosqichlarini o‘rganuvchi soha. U bir qancha fan-
larga tayanadi va ular bilan uzviy bog‘liqdir. Masalan, 
tarix fani o‘tmishdagi voqea-hodisalarni o‘rganishi bilan 
birga, moziy va joriy dinlarning tarixiy shakllanishi ji-
hatidan «Dinlar tarixi»ga yaqindan ko‘makchi bo‘ladi.
Diniy matnlarning o‘rganilishida filologiya fani 
alohida ahamiyat kasb etadi. Bundan tashqari tarixni 
o‘rganishda yordamchi fanlar — mifologiya (rivoyat va 
afsonalar), etnologiya, arxeologiya, san’at tarixi, folklor 
va shunga o‘xshash bir qancha fanlar ham din tarixi bi-
lan bevosita bog‘liq.
Sobiq mustabid 
tuzum davrida 
yurtimizda jami 
80 ga yaqin 
masjid faoliyat 
ko‘rsatgan 
bo‘lsa, 2018-yil-
ga kelib ularning 
soni 2 mingdan 
oshib ketdi. 

---

17