Diqqatning nazorat funksiyalari mundarija


I BOB. DIQQATNING BARQARORLIGI JARAYONI


Download 156.5 Kb.
bet2/13
Sana16.06.2023
Hajmi156.5 Kb.
#1489561
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13
Bog'liq
DIQQATNING NAZORAT FUNKSIYALARI

I BOB. DIQQATNING BARQARORLIGI JARAYONI
1.1.Diqqatning fiziologik asosi orientatsiya-tadqiqot reflekslari
Diqqatning fiziologik asosini orientatsiya-tadqiqot reflekslari tashkil etadi, ular yangi qo'zg'atuvchilar yoki atrof-muhitdagi kutilmagan o'zgarishlar tufayli yuzaga keladi. IP Pavlov ularni "bu nima?" Reflekslar deb atadi. U shunday deb yozgan edi: "Har bir daqiqada bizga tushadigan har qanday yangi stimul bu stimulni yaxshiroq, to'liqroq o'rganishimiz uchun tegishli harakatni keltirib chiqaradi.
Diqqat turlari
Diqqat ixtiyorsiz (beixtiyor) va ixtiyoriy (qasddan) bo'lishi mumkin. “O‘zboshimchalik” atamasi “o‘zboshimchalik” so‘zidan emas, “iroda”, “iroda” so‘zidan hosil bo‘lgan. Beixtiyor e'tibor bizning xohishimizga ham, irodamizga ham, niyatlarimizga ham bog'liq emas. Bu sodir bo'ladi, go'yo o'z-o'zidan, bizning hech qanday harakatimizsiz paydo bo'ladi.
Diqqatning barqarorligi uzoq vaqt davomida bir xil jarayon yoki hodisaga diqqatni jamlash qobiliyatini tavsiflovchi xususiyatlardan biridir.

E'tibor nima


Diqqat (psixologiyada) ma'lum bir narsa yoki hodisani maqsadli idrok etishdir. Bu ichki va tashqi omillar tomonidan sezilishi mumkin bo'lgan juda o'zgaruvchan hodisa ekanligini tushunish muhimdir.
Psixologiyada diqqat - bu shaxsning u o'zaro ta'sir qiladigan ob'ektga bo'lgan munosabati. Bunga nafaqat aqliy va psixologik xususiyatlar, balki shaxsning ma'lum ob'ektlar bilan ishlashga bo'lgan qiziqishi ham ta'sir qilishi mumkin.
Aytishimiz mumkinki, diqqatning barqarorligi har qanday sohada muvaffaqiyatli faoliyatning eng muhim shartlaridan biridir. Ushbu toifa tufayli insonning atrofdagi dunyoni va unda sodir bo'layotgan jarayonlarni idrok etishining ravshanligi aniqlanadi. Asosiy ob'ektga e'tibor qaratganda, boshqalar fonga o'tib ketganday tuyulishiga qaramay, diqqat doimiy ravishda o'zgarishi mumkin.
Olimlar diqqatni o'rganishga ko'p vaqt ajratadilar, uni o'zini o'zi etarli psixologik hodisa yoki jarayon deb hisoblash mumkin emas. U boshqa ko'plab hodisalar bilan uzviy bog'liq bo'lib, ularning ko'plab xususiyatlaridan biri bo'lgan boshqa hamrohlik jarayonlari bilan yaqin aloqada ko'rib chiqiladi.

Download 156.5 Kb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   2   3   4   5   6   7   8   9   ...   13




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling