Диссертация илмий раҳбар: доц. Мисиров. К
-jadval Moliyaviy hisobotda aks ettiriladigan soliklar taqlili uchun kerakli axborot
Download 1.2 Mb. Pdf ko'rish
|
bilvosita soliqlar xisobi va taxlilini takomillashtirish
|
3.1-jadval
Moliyaviy hisobotda aks ettiriladigan soliklar taqlili uchun kerakli axborot manbalari 69 t/r Hisobot shakli Satrkodi Ko’rsatkich nomi 270 Byudjetta soliq va yig’imlar bo’yicha bunak to’lovlari 1. Buxgalteriya balansi 540 Soliq va majburiy tulovlar buyicha uzoq muddatli kechikgirilgan majburiyatlar 650 Soliq va majburiy tulovlar buyicha kechiktirilgan majburiyatlar 680 Byudjetga tulovlar bo’yicha karz 2. Moliyaviy natijalar 250 Daromad (foida) solig’i Tug’risidagi hisobot 260 Foydadan boshqa soliklar va yigimlar 3. Pul okimlari 030 Daromad (foyda)dan to’langan soliq to’g’risidagi hisobot 031 Boshqa tulangan soliqlar Ushbu jadval ma’lumotlaridan kurishimiz mumkinki, moliyaviy hisobot shakllarining ayrim satrlarida soliqlar to’g’risida ma’lumotlar berilgan. Fikrimizcha. soliq summalarini moliyaviy hisobot shakllarida tuliq ajratib kursatish lozim. Soliq summasining oshishiga ta’sir qiluvchi omillarni tahlil etish bilan birga qo’shilgan qiymat solig’i summasini korxona moliyaviy holatiga ta’sir qilishini ko’rib chiqish lozim. Shu bois, korxonalar tomonidan qushilgan qiymat solig’ini korxona moliyaviy 68 B.I.Ifoilov. Soliqlar hisobi va tahlili: muammolar va ularning echimlari. -T.: “O’zbekiston”, 2006. 27,28- bb. 69 K.R.Hotamov. Bilvosita soliqlar hisobi va tahlilini takomillashtirish. Monografiya. Toshkent.: «Molya», - 2016. - 168 b 62 holatiga ta’sir kilmaydi deyish qiyin. Bu jarayonning aylanmalar tez amalga oshiriladigan korxonalarda bir muncha ta’siri kamroq bo’lishi mumkin. Yana bir jihatga e’tibor qaratadigan bo’lsak, korxonalardagi soliq yukini tahlil kilishda odatda fakatgina real to’langan soliqlar olinadi va korxonadagi soliq yuki tahlili amalga oshiriladi. Ko’llab tadqiqotlarda qo’shilgan qiymat soligi bilvosita solik bo’lib, uning og’irligi oxirgi to’lovchisiga tushadi deyiladi. Yuqoridagi ma’lumotlarga asoslangan holda quyidagi takliflarni ilgari suramiz: 1.Bizning fikrimizcha, qo’shilgan qiymat soligi to’lovchi bo’lmagan korxonalar tomonidan olingan mahsulot tarkibiga kiritib yuborilgan kushilgan qiymat solig’i, asosiy vosita va nomoddiy aktivlar sotib olinganda ularning qiymatiga qushiladigan qushilgan qiymat soligi summasi ham soliqlar tahlilida va soliq yukini hisoblashda hisobga olinishi lozim Chunki qushilgan qiymat soligi qanday holatda tulanishidan qat’iy nazar byudjetga o’tkazib berilmoqda. 2.Bizning fikrimizcha, qushilgan qiymat soligining og’irligi uning har bir katnashuvchisiga o’z ta’sirini va utkazadi 3.Xo’jalik yurituvchi sub’ektlarda qo’shilgan kiymat solig’ini buxgalteriya hisobida yuritilishi bilan bir qatorda tahliliy ma’lumotlardan foydalanish lozim, jumladan, buxgalteriya balansi va moliyaviy natijalar tug’risidagi hisobot va qo’shilgan qiymat solig’i bo’yicha hisob kitoblar, xo’jalik yurituvchi sub’ekt buxgalteriya hisobida aks ettirilgan ma’lumoglarga asoslangan holda qo’shilgan qiymat solig’ini tahlil qilish soliqlarni byudjet saromadlariga o’z vaqgida tushishini ta’minlashga yordam beradi deb hisoblaymiz. Yana bir jihatga e’tibor qaratadigan bo’lsak, korxonalardagi soliq yukini tahlil qilishda odatda faqatgina real to’langan soliqlar olinadi va korxonadagi soliq yuki tahlili amilga oshiriladi. Bizningcha soliq yuki darajasi aniqlanayotganda yuqoridagi holatlarga ham albatta e’tibor qaratish lozim. Qo’shilgan qiymat solig’i to’lovchi bulmagan korxonalar tomonidan olingan mahsulot tarkibiga qushilgan qiymat solig’ini kiritib yuborilishi va bu soliqni mahsulot ishlab chiqarish jarayoniga bevosita qatnashishi, asosiy vosita va nomoddiy aktivlar sotib olinganda ularning 63 qiymatiga qushiladigan ko’shilgan qiymat soligi summasi ham soliqlar tahlilida va soliq yukini hisoblashda hisobga olinmaydi Fikrimizcha, ushbu to’lovlar albatta tahlil va boshqa hisob kitoblarda hisobga olinishi zarur. Chunki qushilgan qiymat soligi kanday holatda to’lanishidan qat’iy nazar to’lab berilmoqda. Bizning fikrimizcha soliqlar tahlilini amalga oshirishda joriy rejalarni tuzish, operativ tahlilni amalga oshirish uchun ichki tahlil ma’lumotlaridan foydalanish maqsadga muvofiq. Bunda dastlabki hujjat malumotlaridan to soliq hisobotlarigacha bo’lgan barcha ichki hisob ma’lumotlaridan foydalanish mumkin. Demak, soliqlar tahlilini o’tkazishda ichki va tashqi axborot manbalaridan foydalanish maqsadga muvofiq. Download 1.2 Mb. Do'stlaringiz bilan baham: 
|