Dizimge alındı

6- lektsiya: Ózbekstan Respulikasinda awil xojalig’i tálimi
Joba:

1. Sharwa mallarin normada aziqlandriwdin` ju`zege keliwi ha`m aziqlandiriwdi sho`lkemlestiriwdegi a`hmiyeti

2. Normada aziqlandiriwdin` quramli bo`legi ha`m tiykarg`i elementleri
3. Buwaz siyirlar haqqinda tu`sinik, su`tten shig`ariw da`wirinde aziqlandiriwdi sho`lkemlestiriw
4. Su`tten shiqqan buwaz siyirlardi qis ha`m jaz aylarinda aziqlandiriw ha`m aziq zatlarg`a bolg`an talabi.
Awil xojaliq haywanlardi normada aziqlandiriwdi sho`lkemlestiriwden maqset aziqlandiriwdi tuwri jolg`a qoyiwmenen salamatlig`in saqlap, takrar islep shig`ariwdi ta`miynlegen halda, haywanlardin` genetik imkaniyatlarin a`melge asiriwdan ibarat.
Aziqlandiriwdi tuwri jolg`a qoymasliq jeteli da`rejede aziqlandirmaw na`tiyjesinde haywan organizmi o`siw ha`m rawajlainwdan arqada qalip, ko`zde tutilg`an o`nim mug`dari ha`m sapasi pa`seyiwge sebep boladi, organizmnin` immuniteti pa`seyip tu`rli keselliklerdin` payda boliwin ada alip keledi. Bunnan tisqari xojaliqtin` ekonomikaliq ko`rsetkishine de keskin ta`sir ko`rsetedi.
Aziq norma ortasha semizliktegi haywanlarg`a mo`lsherlengen bolip, organizmnin` toyimliq zatlarg`a bolg`an talabi ko`p sebeplerge baylanisli boladi, ma`selen haywan tu`rine, porodasina, jasina, tiri salmag`ina, onimdarlig`ina, fiziologik halatina, orinlanatug`in jumistin `awirlig`ina ha`mde olardi saqlaw usillarina.
Haywanlardin` aziqqa bolg`an talabi arnawli respiratsion kameralarda zat ha`m energiya balansin aniqlaw yaki ilimiy islep shig`ariw ta`jriybelerinde aniqlaw mu`mkin. Kishi salmaqqa iye bolg`an (qoy, shoshqa. Qoyan, quslar) haywanlarda tekseriw soyimin o`tkeriw joli menen de aniqlaw mu`mkin boladi.
Haywanlar ratsioninda aziqlaedin `energetik toyimliklig`i 1 aziq birligi yaki 1 kg aziq quramindag`i almasiw energiyasi mug`dari boyinsha esaplanadi. Aziqtag`i toyimli zatlar organizm ta`repinen tu`rli zatlar almasiwi protseleri ushin , o`mirdi saqlaw (issiliq energiyasin payda etiw) ha`mde o`nimdi payda etiw ushin isletiledi. Sonin` ushin aziq mug`darlarinda haywanlardin` uliwma talaplari dep tu`siniledi.
Biraq, o`mirdi saqlaw ha`m o`nim ushin sariplanatug`in energiya qatnaslari haywanlardin` o`nimdarlig`in abaylanisli, yag`niy o`nimdarliq qansha joqari bolsa bir birlik o`nimdi payda etiw ushin joqari o`nimdar haywanlarda bul sarip kem boladi.
1-keste