Djurabayeva Z. A. Ona tili

34-mashq. To‘ra Sulaymonning “Ota makon” she’ridan olingan parchani 
o‘qing.  Ona  yurt  himoyasiga  tayyor  turish  deganda  nimani  tushunasiz? 
She’riy parchadagi so‘zlarning yozilishi va aytilishiga diqqat qiling.  
 
Toshlarin tavof qil, tuprog‘ini o‘p, 
Gardin ko‘zga surtib tug‘rosini o‘p, 
Har safar yukinib bayrog‘ini o‘p, 
Bu Ota makondir,  

---

Bu Ona yurtdir. 
 
Boshing qo‘yib topin ostonasiga, 
Zog‘ yo‘lata ko‘rma Ark-qal’asiga, 
Hamisha tayyor tur himoyasiga, 
Bu Ota makondir,  
Bu Ona yurtdir.
 
 
35-mashq.    Odil  Yoqubovning  “Oqqushlar,  oppoq  qushlar”  romanidan 
olingan parchani o‘qing. Suhbatning borishiga,  adabiy tildan farq qiladigan 
o‘rinlariga e’tibor bering va izohlang. 
 
–  Xo‘sh,  yigitlar,  qayerdan  bo‘ladilar?    –  deb  so‘radi.  Kapitanning  savoliga 
birinchi bo‘lib Muzaffar javob berdi. 
O‘zbekistondan, o‘rtoq kapitan! 
 Boloborodovning  lablariga  allaqanday  iliq  tabassum  yugurdi-yu,  to‘satdan 
xiyol chalaroq o‘zbek tilida: 
O‘zbekistondan bo‘lsalaring... Toshkentni ko‘rganmisanlar? – deb so‘radi.  
Ko‘rganmiz, o‘rtoq kapitan! 
Ko‘rgan bo‘lsalaring... Toshkent degani nima degani bo‘ladi? 
Muzaffar talmovsirab Rasulga, Rasul Shorahimga qaradi. 
 Toshkent  degani  –  Toshkent-da,  o‘rtoq  kapitan!  –  dedi  Shorahim  bepisand 
jilmayib. 
 Boloborodov uning pilotkasini shartta burnigacha surib, xushnud qildi: 
 Qoyilman,  sendaqa  hamshaharlarimga!  Toshkent  degani  nimaligini 
bilishmaydi-yu, tag‘in o‘zlarini o‘zbek deb hisoblashadi bular. Tosh degani  –tosh, 
to‘g‘rimi?  
 Shunday, o‘rtoq kapitan! 
 Kent degani shahar degani, to‘g‘rimi? 
 To‘g‘ri, o‘rtoq kapitan! 
 Demak,  Toshkent  degani  toshdan  qurilgan  shahar  degani  bo‘ladi!  Savollar 
yo‘qmi? Yo‘q bo‘lsa, ko‘rishguncha, qadrli hamshaharlarim!