Думаева зухрахон Насритдиновна овқат ҳазм қилиш тизими физиологияси ўқув қўлланма


Download 1.32 Mb.
Pdf ko'rish
bet9/35
Sana17.06.2023
Hajmi1.32 Mb.
#1530729
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   35
Bog'liq
54ovqathazmqilishfiziopdf

K
+
Гипотоник сўлак
Сўлак йўли
Ацинар ҳужайралар
Ацинус
Сўлак йўлининг секретор ҳужайралари
Na
+
НСО
3
Cl

K
+
НСО
3
Н
2
О
Cl

Na
+
2.1–расм. Сўлак безларида сўлак хосил бўлиш жараёнида иштирок 
этувчи ион–транспорт тизимлари. 
Ацинус соҳасида оқсиллар биосинтези
моддаларнинг фаол/нофаол транспорти, изотоник тавсифдаги бирламчи сўлак 
шаклланиши жараёнлари амалга ошади. Одатда, сўлак безларида синтезланган сўлак 
плазма муҳитида изотоник тавсифга эга бўлиб, безнинг чиқариш йўлида Na
+
ва Cl

ионларининг реабсорбцияланиши натижасида гипотоник хоссага эга бўлиши қайд 
қилинади. 
Сўлакнинг рН қиймати 5,8–7,8 га тенг бўлиб, таркиби ~99% сув, ~0,5% 
бошқа моддалардан (2/3 қисми органик ва 1/3 қисми анорганик моддалар) 
ташкил топган. Жумладан, сўлакнинг анорганик таркибида – Cl



3
4
PO


3
HCO


2
4
SO
анионлари, Na
+
, К
+
, Сa
2+
, Mg
2+
катионлари мавжудлиги 
аниқланган.
Сўлакнинг органик таркиби – α–амилаза, мальтаза, протеиназалар 
(катепсин, калликреин, саливаин), липаза, ишқорий ва кислотали фосфотаза, 
РНКаза 
ферментлари, 
мукополисахаридлар 
(муцин), 
оқсиллар 
(иммуноглобулин А), лизоцим мавжудлиги аниқланган. 


17 
α–Амилаза ферменти асосан қулоқ яқинида жойлашган сўлак безида 
синтезланиб, рН=4–11 диапазонда функция бажаради ва рН=6,9 ҳолатда 
максимал фаолликка эга бўлиши аниқланган бўлиб, крахмал полисахариди 
кимёвий структурасида α–1,4–гликозид боғининг узилиши ва мальтозагача 
парчалаш реакциясини катализлайди. 

Download 1.32 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   5   6   7   8   9   10   11   12   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling