II.I. Dunyo okeani bo’limlari o’ziga xosligi.
Tinch okeani.Tabiiy geografik tomondan o'rnashishi va hajmi. Tinch okean -bu yerning juda ajoyib ob'ekti. U yer sayyorasining uchdan bir qismini va yer yuzlik okeanning ikkitadan bitta qismini egallaydi. U boshqa okean yoki materiklardan qo'shganda ham katta. Okean soziqlaw tusga ega. U ayniqsa ekvatorga yaqin yerda keng binobarin umuman olganda ol eng iliq okean. Okeanda uning g'oyat keng chekkalaridan paydo bo’ladigan Okean havo va suvlar
oqimlari juda kuchli rivojlangan.
Qirgoqlari dengizlari va orollari. Harorati +25-29 0 C tashkil etadi, kenglikning ulkayishi bilan temperatura quyila boshlaydi. Okeanning janub va Shimolda suvlar massalarining temperaturasi quyi va suvlar tuzligi kam. Umumiy okeanda bug'lanishga qaraganda yog'in shoshinlar ko'p. Okeanga ko'plab daryo suvlari oqib tushadi binobarin suvning ustungi bo'lagi tuzligi bu okeanda boshqa okeanga qaraganda quyi11.
Oqimlari. Okeandagi suvlar yuzasidagi oqimlar shamollarga aloqador. Okeanning Shimol va janub bo'limida aylanma oqimlar foyda bo’lgan. Suvning Shimol aylanma oqimi Shimolda passat oqimlarining, Kurosio, Shimol tinch okeani va Kaliforniya oqimlaridan boshlagan.
Okeandagi odamning xo’jalik ishlarining turlari. Tinch okean qit'alarning qirg’oqlarini yuvib turadi bu qit'alarda umumiy 2 mlrd dan ortiqroq aholi yashaydi, ya'ni ular yer yuzidagi xalqning yarmiga teng, qirg’oq bo’ylarida 30 dan oshiq mamlakatlar joylashgan.
Okean suvlarining tubida va qirg’oqlarida biror kishiga yaqin odamlar boyliklari juda ko'p. U boyliklarning qadimgi zamonlardanoq e'tiboran foydalangan. Ayni vaqtda uning boyliklaridan kengdan foydalanilmoqda. Yer yuzida ovlanadigan baliqning yarmi ushbu okeanning hissasiga to’g'ri keladi.
Tinch okeani uning biror kishiga yaqin odamlari va boyliklari borlik yer yuzi olimlari tomonidan izlanmoqda XIX asrdagi rus bilan okean grafik ekspeditsiyalari katta hissa qo’shdi12.
Do'stlaringiz bilan baham: |