Dzyu-do, sambo umumiy qoidalari. Kirish

TAXMINIY MASHQLAR
Turli xilda oyoq uchida ko‘tarilish, qo‘llarni yuqoriga, yon
tom onlarga, pastga uzatish va gavdani engashtirib, q o ‘l uchini
yoki kaftni polga tekkizish. Gavdani chapga engashtirib va chap
qo‘l bilan o ‘ng qo‘lni shu tom onga tortish. Shu m ashqni teskari
tom onga bajarish, so‘ngra oldinga chuqur odim tashlash va
boshqa qo‘lni tortish. M ashqni har ikki tom onga bajarish.
Q o‘llami bo‘sh o ‘tirgan holda tutib, gavdani o ‘ngga-orqaga
va chapga-orqaga 8-10 martadan burish, so‘ngra ikkita prujinasimon
harakat bilan gavdani o ‘ng va chap oyoq tom on engashtirish.
Gavdani chapdan o ‘ngga va o ‘ngdan chapga aylantirish.
25
Наг ikki oyoq bilan turli xilda ch o‘qqayish-oyoq kaftini yerga
to ‘la tegizib bajarish, c h o ‘qqayib turgan holatda joyda sakrash.
Yerga qo‘llar bilan tayanib yotgan holatdan q o ilarg a tayanib
ko‘tarish, qo‘llam i bukish va yozish, keyinchalik poldan
itarilib ikki marta chapak chalish. Polga chalqancha yotgan holda
ikki oyoqni to ‘g‘ri burchak hosil boMguncha 3-5 m arta ko‘tarish,
keyin esa, oyoqlam i boshidan o ‘tkazib bukish va yana dastlabki
holatga qaytish. Shuning o ‘zini 2-3 m arta qaytarish.
Tizzalarga tayanib o ‘tirgan holatdan qo‘llarni oldinga siltab
va oyoqlar bilan depsinib ch o ‘qqayib o ‘tirgan holatga sakrab
turish, 6-10 m arta takrorlash. Navbati bilan o ‘ng va chap q o ‘lni
boshidan o ‘tkazib, gavdani o ‘ng va chap tom onga engashtirib
har bir engashish vaqtida engashgan tomonga ikki m arta siltanish.
C h o ‘qqayib o ‘tirgan holatdan oyoqlar keng qilib q o ‘yilgan
gavda og‘irligini o ‘ng oyoqdan chap oyoqqa o ‘tkazish va aksincha.
Asosiy tik turgan holatdan oyoqlar yelka kengligida oldinga
engashtirib gavdani o ‘ng va chap tom onlarga burish.
Oyoqlami keng ochib o‘tiigan holatdan gavdani chapga va o ‘ngga
burish, har ikki qo‘lni oyoq uchiga tegizishga harakat qilib gavdani
burilgan tomonga engashtirish. Qo‘l-oyoqda turgan holatda,
qo‘llarni to‘lqinsimon bukish va gavdani gorizontal holatga tushirish
hamda qaytadan dastlabki holatga qaytish. Chalqancha yotish,
qo‘llar va bosh bilan tayanib, ko‘prik holatini olish. Q o‘llarga va
boshga tayanib turib tebranish. Oyoqlar bilan o‘ngga va chapga egilish,
qo'llam i otib yuborib boshga va oyoqlarga tayanib turish va
tebranish. Bu mashqning juda ko‘p variantlari ham bo‘lishi mumkin.
K o‘prik bo‘lib turgan holatda qo‘llami qo‘yib yuborish va boshiga
tayanib qo‘llari bilan oyoqlami ushlab olish, oyoqlami qo‘yib
yubormay yon tomonga yotish va qoringa aylanib olish. Q o‘llaiga va
oyoq uchiga tayanib yotgan holatdan navbati bilan oyoqlar uchini
orqaga surib borib, oyoq yuzini yerga tekizish. Asosiy tik turgan
holatdan qo‘llami ko‘krak oldida kaftni oldinga qaratib bukish,
oyoqlar bilan itarilish va oldinga yiqilayotib, qo‘llar bilan yerga
tushish va so‘ngra oyog‘ini chalishtirib tosga va yonboshga aylanish
mashq kurash to‘shagi yoki matda dastlab turgan joydan oyoqlar
bilan itarilmay, keyin esa itarilib bajariladi. Q o‘l muskullarini aktiv
bo‘shashtirish mashqlari. Q o‘l panjalarini mahkam siqish — musht
hosil qilish. Q o‘l panjalarini yozish. Panjalami bo‘shashtirish va
26
silkitish. Kurashchilarga boshqa muskul gumhlarini ham aktiv
bo‘shashtirish tavsiya etiladi. Bu muskullaming to ‘g‘ri rivojlanishi
va yuksak ishchanligini ta ’minlaydi.