E nuritdinov

Qonning shaklli elementlari 
Qonning shaklli elementlariga eritrotsitlar, leykotsitlar va trombotsitlar  kiradi (3, 
4 va 5 rasmlar). 
Eritrotsitlar,  yoki  qizil  qon  tanachalari  odamda  va  sut  emizuvchilarda  yadrosiz 
bo'lib, ularning shakli o'rtasida ikki tomonidan botiq yumaloq kulchalarni eslatadi. 
Shaklining  bunday  bo'lishi  .  ularaing  sathini  kattalashtiradi.  Eritrosit  -  hujayra 
asosi  stroma  va  yuza,jqavat  -  qobiqdan  iborat.  Eritrotsit  qobig'i  lipoid-oqsil 
komplekslaridan tuzilgan bo'lib, kaliy   va natriy ionlarini o'tkazmaydi, ammo xlor 
anionlarini, shuningdek H* va OH' ionlarini bemalol o'tkazadi. 
Eritrotsitlar  va  plazmaning  mineral  tarkibi  bir  xjl  emas,:  ,,odam  eritrotsitlari 
yadrosiz  bo'ladi.  1  mm
3
  qonda  4-6  milion,  o'rj^cha  5  million  dona  eritrotsitlar 
bo'ladi.  Yangi  tug'ilgan  chag'aloqlarda  eritrotsitlar  katta  odamlarga  nisbatan  ko'p 
bo'ladi. 
Qondagi  eritrotsitlar  miqdori  o'zgarib  iuradi.  Masalan,  barometrik  bosim  past 
bo'lganda  (balandlikka  ko'tarilganda),  jismoniy  mashg'ulotlar  vaqtida,  emosional 
holat  davrida,  shuningdek  organizm  ko'p  suv  yo'qotganda  eritrotsitlar  miqdori 
oshib  Itetadi.  Qondagi  eritrotsitlar  miqdorining  ko'payishi  turlicha  vaqt  davom 
etishi  mumkm..  Lekin  bu,  organizmda  eritrotsitlarning  umumiy  miqdori  ortib 
ketganligidan  dalolat  beravermaydi,  chunki  q'attiq  terlash  oqibatida  ko'p  suv 
yo'qotilganda  qon 
qisqa  vaqt  quyuqlashadi..  Shu  sababli  organizmdagi 
eritrotsitlarning mutlaq miqdori garchi o'zgarmasa ham, hajm birligidagi eritrotsitlar 
soni ko'payadi. 
Turli  hissiyotlar  jarayonida,  sport  bilan  shug'ullanish  paytida  va 
jismoniy  ish  vaqtida  qondagi  umumiy  eritrotsitlar  miqdori  ko'payadi. 
Eritrositlar  miqdorining  ortiblcetishi  haqiqiy  eritrotsitoz,  kamayib  kedshi 
esa  erifaropeniya  ..'.deJ^^^tttdjv..  eritrotsitlarning  soni  va  ular  tarkibidagi 
gemoglot^i 
miqdorim'ng 
kamayishiga