Ecologiya MurodovSh lot doc

 
 
 
 
 
 
alomatlari bilangina farq qiladi. Jo’g’rofiy populyatsiya - 
jo’g’rofiy sharoiti bir xil bo’lgan kattaroq hududda yashaydigan 
populyatsiya tushuniladi. Ana shu hudud doirasida organizmlar 
urchiydi, hayot hodisalarining yagona maromi va boshqa 
vazifalariga ko’ra xususiyatlari namoyon bo’ladi. Bunday
xususiyatlar boshqa jo’g’rofik sharoitda yashaydigan qo’shni 
hududdagi populyatsiyadan farq qiladigan morfofiziologik tur (tip) 
hosil qiladi. 
Populyatsiya chidamliligi, tug’ilishi, o’lishi, o’sishi, 
yoshiga qarab tuzilishi, fazoda taqsimlanishi va boshqa qator
xossalari 
bilan 
tavsiflanadi. 
Populyatsiyaning 
muhim 
xususiyatlaridan biri uning yoshiga qarab tuzilishi hisoblanib, 
o’z navbatida uning tug’ilish va o’lishiga bog’liqdir. 
Rivojlanadigan, tez o’sadigan populyatsiyalarning katta ulushini 
yosh tashqil etadi. Barqaror holatdagi populyatsiyalarda yoshiga 
qarab taqsimlanish nisbatan bir tekis (tug’ilishi va o’lishi ham 
taxminan teng). Populyatsiyalarda yosh, alohida yashaydigan 
organizmlar turining halok bo’lish ulushi kamayadi. 
Populyatsiyalar ichida genetik ma‘lumotlar (panmiksiya) 
almashinishi u yoki bu darajada amalga oshiriladi. 
Populyatsiya ta‘rifidan, shuningdek panmikatsiyaning 
mavjudligi uning ichida tirik organizmlar uzoq vaqt oralig’ida bir 
muncha yoki uzoq populyatsiya shaklida mavjud bo’lishi mumkin. 
Populyatsiyaning barqaror holatga qaytish qobiliyati 
gomeostaz deb atalib, teskari aloqaning ijobiy va salbiy vositalari 
orqali boshqariladi. Demak, populyatsiya kibernetik tizim 
xossasiga – o’z-o’zini boshqarish, o’z-o’zini tashkil etish va o’z-
o’zidan ko’payishi qobiliyati ega bo’lishidir. 
Gomeostaz – organizmning o’z ichki muhiti tarkibi va 
xossalarini doim bir me‘yorda, nisbiy dinamik turg’unlikda