Ecologiya MurodovSh lot doc

3.11 Ekologik omillarning o’zaro ta‘siri. Xar hil 
ekologik omillar bir-biriga bog’liq bo’ladi. Bitta omilning 
o’zgarishi boshqa omilning o’zgarishiga olib keladi, bu hodisa 
ekologik omillarning o’zaro ta‘siri deb nom olgan. 
Abiotik iqlim omillarining eng muhimi harorat va 
namlikdir. Ularning o’zaro ta‘siri ikkita asosiy: dengiz va 
kontinental iqlim turi bilan shakllanadi. Dengiz iqlimi 
kontinentalga nisbatan, namlik va haroratning shiddatsiz o’zgarib
turish xususiyatiga ega. Barchamizning o’z tajribamizdan 
ma‘lumki, namlik yuqori bo’lganda, baland va past haroratda
mo’‘tadilga nisbatan inson o’zini yomon his etadi. 
Omillarning o’zaro ta‘sirida bitta omilning boshqasiga 
qisman almashtirish o’ziga xos shaklga ega. Bitta omilning ta‘siri 
pasayib, 
boshqa 
omilning 
ta‘siri 
kuchayish 
hodisasi 
kompensatsiya effekti deb nom olgan. Masalan, ma‘lumki, 
Peruning qator tumanlarida yillab yog’ingarchiliklar bo’lmaydi. 
O’simliklar yetishmagan namlikni xavo orqali to’plab 
kompensatsiya qiladi. Har qanday muhit sharoiti qisman 
boshqasiga o’rin almashtirish mumkin, ya‘ni bitta va o’sha tashqi 
effektning ichki ekologik hodisalar sababi turlicha bo’lishi 
5- ma’ruza. Mavzu: EKOTIZIMDA MODDALAR 
AYLANISHI 
 
5.1 Global aylanish 
 
5.2 Katta aylanish 
 
5.3 Kichik aylanish 
 
5.4 Biogeokimyoviy davr 
 
5.5 Uglerodning aylanishi 
 
5.6 Azotning aylanishi 
 
5.7 Kislorodning aylanishi 
 
5.8 Vodorodning aylanishi 
 
5.9 Boshqa elementlarning aylanishi 
Adabiyotlar: 3, 6, 14, 36. 
 
Tayanch iboralsr: aftotroflar, olmos, aminokislotalar,