Education, upbringing and application of innovative technologies in the field of physical education and sport: problems and solutions


Download 1.09 Mb.
bet47/122
Sana29.12.2022
Hajmi1.09 Mb.
#1072187
TuriСборник
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   122
Bog'liq
1-To\'plam

Халматов Л.Н., ТКТИ досенти
Аннотасия: Мазкур мацолада бугунги кунда жисмоний тарбия ва спорт сохасини такомиллаштириш, таълим жараёнларини ташкил этишда анъанавий ва инновасион таълим технологияларидан фойдаланишнинг самарадорлиги хацида баён этилган.
Аннотаsия: В данной статье рассмотрена эффективност традшионных и инноваsионных образовательных технологий в обеспечении воспитания и занятий физической культурой на сегодняшний день, организаsии образовательного проsесса.
Калит сузлар: такомиллаштириш, жисмоний тарбия, спорт, касбий-педагогик, таълим технологияси, таълим-тарбия, жисмоний сифатлар.
Ключевые слова: оздоровление, физическое воспитание, спорт,
профессионально-педагогические, воспитательные технологии, физические качества.
Бугунги кунда тарацциёт йулидан илдам цадамлар билан бораётган мамлакатимизда таълим тизимини такомиллаштириш, унга илгор педагогик ва замонавий технологияларни жорий этиш, таълим самародорлигини ошириш давлат сиёсати даражасига кутарилган. Таълим тизимида булаётган узгариш ва янгиланишлар албатта жисмоний тарбия ва спорт сохдсини хдм четлаб утаётгани йуц.
Усиб келаётган ёш авлоднинг сог-саломатлигини сацлаш, мустахкамлаш ва химоя цилиш, ахолининг умумий жисмоний тарбия таълими даражасини кутариш тугрисидаги масала хозирги кунда мамлакатимизда энг жиддий, мухим ва долзарб масалалардан бири булиб келмоцда.
Жисмоний тарбия ва спортни ривожлантириш, соглом турмуш тарзини таргиб килитттда. умумий урта таълим мактабларининг хам салмокли хиссаси бор. Бугунги кун мактаби олдида турган асосий масала хар бир укувчини уз кобилияти ва имкониятларини, мавжуд таълим мазмунини хамда таълим фаолияти шаклларини англаш асосида узининг таълим йуналиши траекторияси билан таъминлаш хисобланади.
Жисмоний тарбиянинг таълим тизимини ислох килишдан кузланган асосий максадларидан бири укувчиларнинг индивидуал хусусиятларини хисобга олган холда янги педагогик технологияларни ишлаб чикиш ва уларни мактаб амалиётига татбик этиш хисобланади. Бирок, бундай янги технологияларнинг кулланилиши хозирги замон жамиятининг жисмоний тарбия сохасидаги билимли, сог-саломат, мустакил ва баркамол мактаб битирувчиларига булган эхтиёжига нисбатан сезиларли даражада ортда колмокда.
Жисмоний тарбия таълимини такомиллаштириш зарурати, хусусан уни индивидуаллаштириш нуктаи назари билан укув жараёнини индивидуаллаштириш сохасидаги илмий асосланган ёндашувлар мавжуд эмаслиги орасидаги тафовут мазкур масалани муаммо сифатида тасдиклайди.
Бундай хулоса ёндашувларни бирлаштириш ва уларнинг ижобий сифатларини жамлаш имкониятлари тугрисидаги масалани куйишга олиб келади. Укув жараёнининг алохида элементларини энг яхши ечимларидан иборат булган жисмоний тарбия таълимида индивидуаллаштириш технологиялари бундай бирлаштиришнинг натижаси хисобланади.
Жисмоний тарбия дарсларида индивидуаллаштириш технологияси синф ичидаги индивидуаллаштириш хисобланади ва биз уни жисмоний тарбия сохасидаги умумтаълим тайёргарлигининг умумдавлат стандартини ташкил этган базавий компонент (яъни, ташкил этувчи) асосида куриб чикдик ва уз мазмуни билан у 5 - 9 - синфларнинг харакатчанлик кобилиятларини йуналтирилган ривожлантириш билан жисмоний тарбия буйича дастурига тула мос келади хамда деярли ихтиёрий умумтаълим мактабида кулланилиши мумкин.
Тахлил килиш жараёнида юкори синф укувчиларни жисмоний тарбия дарсларида машклар юкламасини кандай йуллар билан амалга ошириши хамда уларнинг жисмоний ривожланиши ва жисмоний тайёргарлиги урганилди.
5 - 9 - синфлар укувчиларига индивидуал ёндашувнинг амалга оширилишини урганиш максадида укувчиларга бериладиган жисмоний машкларнинг мураккаблиги ёки оддийлигига караб, индивидуал ёндашув усуллари 5 - 9 - синфларда урганилди. Кузатилган дарслардаги камчилик ва ютуклар хисобга олиниб укитувчиларнинг укувчиларга нисбатан индивидуал ёндашиш тартиблари аникланди.



Асосий масала:
жисмоний сифатларни ривожлантириш

Ёрдамчи масалалар:
Жисмоний тайёргарликнинг бошлангич даражасини аницлаш (навбатдаги булим бошланишида унинг етакчи жисмоний сифатлари буйича тест утказилади)
Уцувчиларни турли тайёргарлик даражасига цараб икки гурухга ажратиш

Воситалар

1-гурух учун юклама





Маълумки хар бир синфда кучли, урта ва кучсиз уцувчилар мавжуд. Шунга биноан уларнинг индивидуал хусусиятларини урганиш зарур.
Жисмоний тарбия дарсларида уцувчилар фаолиятини индивидуаллаштириш купроц жисмоний жихатдан юцори даражада тайёрланган уцувчиларга ва уларнинг жинсига цараб амалга оширилади.
Дарсларда купинча “уртача” уцувчига цараб юклама танланади. Аслида уни индивидуаллаштириш зарур. Жисмоний тарбия дарсларида индивидуаллаштириш технологияларини жорий этиш учун бир цанча шарт-шароитлар зарур булади.
Таълим муассасаси доирасида, мактаб маъмурияти рахбарлигида цуйидагиларни таъминлаш лозим:

  • муассасани ташкилий-функционал тайёргарлигини, яъни угил болалар ва цизларнинг алохида-алохида дарс утишлари хамда машгулотда спорт уйинларига максимал банд цилиш учун “Жисмоний тарбия”дан цушимча машгулотлар жадвалини тузиш;.

  • индивидуаллашган жисмоний тарбия таълими жараёнини ташкил этиш ва фаолият курсатиши учун илмий-услубий томондан хамда илмий маслахатчи ёки

махсус тайёрланган укитувчи билан таъминлаш;
- педагогларни кушимча. укитишнинг турли шаклларидан: малака ошириш курсларида, илмий-амалий анжуманларда, семинарларда иштирок этишидан ва бошкалардан фойдаланиб индивидуаллашган таълим тизимида ишлашга шахсий ва касбий-малакавий тайёргарлигини таъминлаш.
Битта синф доирасида жисмоний тарбия укитувчиси куиидагиларни таъминлаши лозим:
Таълим жараёнига индивидуаллашнинг элементларини киритишнинг боскичма-боскичлигини. Бошланишида аввал укувчиларни гурууларда (топширик- карточкалар билан ишлай билиш, режаллаштирилган иш уажмини виждонан бажариш ва бошкалар) мустакил ишлашга ургатиш максадга мувофик. Бу укитувчига дарсда укув жараёнини самарали бошкаришга ёрдам беради.
Ундан кейин яхши узлаштирадиган укувчилар орасидан ёрдамчиларни танлаш зарур. Уларни укитишда режаллаштирилган юкламани бажаришда бир-бирига ёрдам бериш, узаро назорат килиш буйича гурууларда иш олиб боришга тайёрлаш.
Кейинчалик укитувчи укув жараёнини услубий таъминлашга тайёрланиши яъни топширик-карточкалар, укувчиларнинг индивидуал ютукларини кайд килиш, юкламани режалаштириш, жорий, боскичли ва якуний назорат маълумотлари учун баённома намуналарини тайёрлаши лозим.
Укувчилар таркибини максимал “булиш”га эришиш. Бундай булиб укитишда уар бир синфни уч гурууга ажратиш максадга мувофик. Биргаликда (анъанавий) укитишда эса иккита угил болалар гурууига ва иккита кизлар гурууларига ажратиш максадга мувофик.
Синф укувчиларини куйидаги икки белгиларга кура ажратиш максадга мувофик:
а) жисмоний тайёргарлик даражаси. Навбатдаги булимни урганишни бошлашда етакчи жисмоний сифатларни “Алпомиш Барчиноной” махсус тестлари нормативлари буйича ажратиш. Шу билан бирга уар бир булимда гуруулар таркиби турлича, бирок бир булимни урганиш жараёнида стабил (узгармас) булади. Маълум бир булимни урганиш давомида кучсиз гуруудан кучли гурууга утказиш керак эмас, чунки уатто урганилаётган булимни охирига келиб уам уртача ва кучсиз укувчилар кучли гурууда шугулланиш имкониятини берадиган натижаларга, купчилик уолларда, эриша олмайдилар уамда мос юкламани бажаришга кучлари етмайди;
б) техник тайёргарлик даражаси буйича гуруу таркиби бир булимни урганиш давомида узгариши мумкин. Бу укитишнинг индивидуал темпига боглик булади. Техник тайёргарлик даражаси буйича таксимот урганилиши кутилаётган машкларга координасияси буйича ухшаш назорат машкларидан фойдаланиб амалга оширилади.
Хулоса урнида шуни айтиш жоизки, таълим технологияларини жорий этиш уни зарур шарт-шароитлар билан таъминлаш янги таълим технологияларидан самарали фойдаланиш келажагимиз булган укувчи ёшларни жисмонан соглом, маънан етук ва
баркамол цилиб тарбиялаш учун хизмат цилади.
ФОЙДАЛАНИЛГАН АДАБИЁТЛАР

  1. Керимов Ф.А, Гончарова О.В “Оновы физической подготовки юных спортсменов”, “ILMIY TEXNIKA AXBOROTI PRESS NASHRIYOTI”, T.:2018. 187 ст.

  2. Очилов М. Муаллим цалб меъмори. -Т.: “Уцитувчи”, 2001 -339 б.

  3. Гаппаров З.Г. “Психология спорта высших достижений” “Ilmiy texnika axboroti - press nashriyoti”, Т.:2018. 300 ст.

  4. V.Sh.Raximov, O.L.Fayziyeva “Jismoniy tarbiya va sport”, «TURON-IQBOL» Toshkent-2020, 163 b.

  5. Фозилов Ш., Султонов Р, Саидов X,. Уцувчи маънавиятини шакллантириш. 149-16 б.

  6. Зиёмухаммадов Б. Илгор педагогик технология: назария ва амалиёт. - Т.; “Абу Али Ибн Сино”, 2001. 80-б.

  7. Зуннунов А. Педагогика тарихи. Т.: “Шарц”, 2004. 192-б.

ТАЪЛИМ ТУРЛАРИ ВА БОСЦИЧЛАРИ УРТАСИДА УЗЛУКСИЗЛИК ВА
УЗВИЙЛИКНИ ТАЪМИНЛАШНИНГ МУХИМ ЙУНАЛИШЛАРИ

Download 1.09 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   122




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling