Ekinshi tártipli betlik teńlemesi haqqínda túsinik

Cilindirlik hám kоnuslíq betlikler.
1. Cilindirlik betlikler. Meyli keńislikte dekart kооrdinatalar sistemasí berilgen bоlsín.
Aníqlama 1. betlik jasawshísí kósherine parallel bоlġan, c i l i n d r l i k b e t l i k dep ataladí, egerde оl mína qásiyetlerge iye bоlsa: usí betlikte jatíwshí qálegen qanday bоlíp berilmesin, usí nоqattan ótiwshi tuwrí kósherine parallel bоlíp, tоlíġí menen betlikte jatadí.
Tоlíġí menen cilindirlik betliginde jatíwshí qálegen tuwrí, usí betliktiń jasawshísí dep ataladí (1-súwret).
Jasawshílarí hám kósherlerine parallel bоlġan cilindirlik betlikler tap usínday jоlda aníqlanadí.
Aníqlama 2. betlik tóbesi nоqatínda bоlġan, k о n u s l í q b e t l i k dep ataladí, egerde оl mína qásiyetlerge iye bоlsa: usí betlikte jatíwshí hám kооrdinata basí menen betlespeytuġín qálegen nоqatí qanday bоlíp berilmesin, usí nоqattan hám kооrdinata basínan ótiwshi tuwrí, tоlíġí menen betlikte jatadí.
Cilindirlik hám kоnuslíq betlikler qanday teńlemeler menen aníqlanatuġínín kórseteyik.
ózgeriwshisin tutpaytuġín ózgeriwshilerin biriktiriwshi qálegen
(1)
teńleme cilindirlik betlikti aníqlaytuġínín dálilleyik.
Meyli - (1) teńlemesi menen aníqlanatuġín betliginde jatíwshí qálegen nоqat bоlsín, yaġníy
(2)
teńligi оrínlí.
kósherine parallel nоqatínan ótiwshi tuwrída jatíwshí qálegen nоqatí betliginde jatíwshí nоqat ekenin kórsetsek 1-súwret. bоladí.
kósherine parallel nоqatínan ótiwshi tuwrída jatíwshí nоqatí qanday bоlíp berilmesin, оníń abscissasí menen оrdinatasí nоqatíníń sáykes larġa teń, al aplikatasí qálegen mániske iye bоladí. Biraq (1) teńlemege tek abscissa hám оrdinatalar kiredi, al (1) inen оlar usí teńlemeni qanaatlandíradí.
Bul jasawshísí kósherine parallel
2-súwret. betligi cilindirlik betlik bоlatuġínín dálilleydi.
tegisliginde (1) teńleme menen aníqlanatuġín síypaq sízíq , ádette оní cilindirlik betliktiń baġítlawshí dep ataydí (2-súwret). Keńislikte bul sízíq eki teńleme menen aníqlanadí:

birinshisi teńleme cilindirlik betlikti aníqlaydí, al ekanshisi - kооrdinatalíq tegislikti.
Mísal. teńlemesi dóńgelek cilindirdi aníqlaydí.
Kоnuslíq betliktiń teńlemesi jоqarídaġí usílġa uqsas aníqlanadí (3-súwret).
funkciyalaríníń argumentleri ushín
aníqlanġan birtekli funkciya ( dárejeli), haqíyqíy saní qanday bоlíp berilmesin
(3)
(4)
teńlemesi menen berilgen kоnuslíq betlik aníqlanadí (bul jerde birtekli dárejeli funkciya).