Экологик тусдаги фвлар, уларнинг таснифи ва тавсифи. Ўзбекистонда аҳолини экологик фвлардан муҳофаза қилиш тадбирлари

5 - мавзу

Экологик тусдаги ФВлар, уларнинг таснифи ва тавсифи. Ўзбекистонда аҳолини экологик ФВлардан муҳофаза қилиш тадбирлари

Амалий машғулотнинг ўқитиш технологияси

Босқичлар, вақти	Фаолият мазмуни
	Ўқитувчи	Талаба
1-босқич Кириш (10 минут)	1.1. Мавзу, унинг мақсади, кутилаётган натижалар маълум қилинади	1.1. Эшитади, ёзиб ола ди.
2 – босқич. Асосий (60 минут)	2.1. Талабалар эътиборини жалб этиш ва билим даражаларини аниқлаш учун тезкор савол-жавоб ўтказади (1- илова) 2.2.Ўқитувчи тарқатма материаллардан фойдаланган ҳолда, мавзунинг асосий тушунчаларига эътибор қилишни ва барча маълумотни ёзиб олишларини таъкидлайди (2- илова). 2.4. Талабаларга берилган топшириқни ба-жариш вазифасини юклайди (3- илова)	2.1.Эшитади. Навбат билан саволларга жавоб беради. 2.2.Гуруҳларга бўлиниб тарқатма материал билан (“Бумеранг” технологияси асосида) мустақил ишлай-ди, керакли жойларни ёзиб олади. 2.3. Эслаб қолади. Таърифини ёзиб олади ва мисоллар келтиради. 2.4. Кроссвордни ечиш ва “Блиц-ўйин” технологиясини мустақил бажаради, савол беради.
3- босқич. Якуний. (10 минут)	3.1. Мавзуга якун ясайди ва талабалар эътиборини асосий масалаларга қара-тади. Фаол иштирок этган талаба-ларни рағбатлантиради.	3.1. Эшитади, аниқлаштиради.

2-илова

						6 7
4
	^2			3
		8

3-илова


Энига: 1 - йирик худудлардаги ўсимликларнинг касалланиши; 2 - ҳайвонот ва ўсим-ликлар дунёси; 3 - воронка шаклидаги кучли шамол оқими; 8 - сайёрамиздаги тупроқ ва ер.
Бўйига: 4 - тирик организм ва у яшаб турган атроф муҳит ўртасидаги боғлиқликни ўрганадиган фан; 5 - ҳаво муҳити; 6 - озон экрани жойлашган ҳаво қатлами; 7 - сайёрамизнинг барча ер усти ва ер ости сувлари.
Тўғри жавоблар:


Кроссворд калити:


Энига: 1 – Эпифитотия; 2 – Биосфера; 3 – Торнадо; 8 – Қуруқлик;
Бўйига: 4 – Экология; 5 – Атмосфера; 6 – Стратосфера; 7 – Гидросфера.
«Блиц - ўйин»усули

№	Термин	Тўғри жавоб	Якка баҳо	Тушунчаси
1.	Экологик ФВ			Ер усти ва ер ости сувларидан саноат ва қишлоқ хўжалиги чиқиндилари билан ифлосланиши сув захираларининг камайиши ичимлик суви танқислиги
2.	1998 й. 27.10.455-сонли қарор			Йирикхудудлардаги ўсимликларнинг касалланиши
3.	Қуруқлик ҳолатининг ўзгарриши билан боғлиқ бўлган ФВлар			“Ахолини ва ҳудудларни” табиий ҳамда техноген ҳусусиятдаги ФВлардан муҳофаза қилиш тўғрисидаги
4.	Озон қатлами			Табиий ва инсон омили таьсирида табиий муҳит таркибий қисмлари ҳолатидан ўзгариши.
5.	Экология			Ҳайвонот ва ўсимликлар дунёсининг айрим турларининг йўқолиб кетиши.
6.	Атмосферанинг ўзга-риши билан боғлиқ бўлган ФВлар			“Техноген, табиий ва экологик тусдаги ФВларнинг таснифи” тўғрисида.
7.	Эпифитотия			Тупроқ ва ернинг зарарли моддалар ва саноат чиқиндилари билан ифлосланиши, ернинг чў-киши, кўчки ўпирилишлари.
8.	1998 й. 20.08да қабул қилинган қонун			Стратосферада жойлашган бўл-иб, ерни қуёшдан келаётган радиацион нурларидан ҳимоя қилади.
9.	Гидросферанинг ўзгариши билан боғ-лиқ бўлган ФВлар			Тирик организм ва у яшаб турган атроф муҳит ўртасидаги боғлиқликни ўрганадиган фан
10.	Биосферанинг ўзгариши билан боғлиқ бўлган ФВлар			Ҳаво муҳитининг заҳарли мод-далар билан ифлосланиши, озон қатламининг емирилиши, кис-лотали ёғинлар

Тўғри жавоблар:


Блиц-сўров:
1. - 3 4. - 7 7. - 10 10 - 6
2. - 9 5. - 1 8. - 2
3. - 5 6. - 8 9. - 4
Баҳолаш мезони

Гурух	Блиц-уйин (2,0)	Ақлий ҳужум (1,0)	Бумеранг (2,0)	Баллар йигиндиси (5,0)
1
2
3
4

55% - 70% - «3»
71% - 85% - «4»
86%-100% - «5»