Ekonomika fakulteti

ÓZBEKSTAN RESPUBLIKASİ JOQARİ HÁM ORTA ARNAWLİ BILIMLENDIRIW MINISTRLIGI
BERDAQ ATİNDAǴİ QARAQALPAQ MÁMLEKETLIK UNIVERSITETI


EKONOMIKA FAKULTETI


«BUXGALTERIYALIQ ESAP HÁM AUDIT» KAFEDRASİ

MAKna jaqlawǵa jiberilsin «Ekonomika» fakulteti dekanı: _________ doc K.Kudiyarov «______» ___________ 2023 j.

5230900 «Buxgalteriyalıq esap hám audit» bilim baǵdarınıń

4 - kurs studenti
Tursınbaev Azizbektiǹ «Bank mekemelerinde aktiv operaciyalar esabin jetilistiriw»
temasındaǵı
PITKERIW QÁNIGELIK JUMISI

MAKna jaqlawǵa usınıs etildi «Buxgalteriyalıq esap hám audit» kafedrası baslıǵı: ____________ Ph.D. Z.Tajekeev «_____» _________ 2023 j.

Student: A.Tursınbaev _________ Ilimiy basshı: Ph.D. G.Turdieva ________

NÓKIS – 2023
MAZMUNI

Kirisiw	3
I BAP BANK MEKEMELERINDE AKTIV OPERACIYALAR MAZMUNI HÁM TEORIYALIQ TIYKARLARI	6
1.1. Bank aktiv operaciyalarınıǹ teoriyalıq tiykarları	6
1.2. Aktiv operaciyalardıǹ klassifikaciyalanıwı hám ózine tán ózgeshelikleri	15
1.3. «Hamkorbank» aksiyonerlik kommerciya bankiniń ekonomikalıq xarakteristikası
II BAP. BANK MEKEMELERINDE AKTIV OPERACIYALAR ESABIN JETILISTIRIW	25
2.1. Aktiv operaciyalardıǹ tiykarǵı bólegi sıpatında kredit esabın jetilistiriw	25
2.2. Investicion esaplardı alıp barıw ózgeshelikleri	34
2.3. Lizing hám factoring operaciyaların esapqa alıw tártibi
III BAP AKTIV OPERACIYALARI DÁRAMATLILIQ HÁM LIKVIDLILIGI ANALIZIN JETILISTIRIW.	41
3.1.Bank aktivleriniǹ dáramatlılıǵı analizi	41
3.2..Bank aktivleri risklilik hám likvidliligi dárejesiniǹ analizi	46
Juwmaqlaw	60
Paydalanılģan àdebiyatlar

KIRISIW
Mámleket ekonomikasın turaqlı rawajlanıwı hám de ekonomikanıń básekige shıdamlılıǵın asırıw jolında, finanslıq xızmetler bazarında tiykarǵı tayanshı bolǵan kommerciya bankleriniń qatnasıwı jıldan-jılǵa aktivlesip barmaqta. Ơzbekstan Respublikası Prezidenti Sh. M. Mirziyoev aytıp ótkenindey¹:«Sistemada básekege shıdamlı báseki ortalıǵın qáliplestiriw maqsetinde bankler iskerliginde mámleket qatnasıwı basqıshpa-basqısh qısqartirilmaqta. Atap aytqanda, mámleket programmaları sheńberindegi kreditler procenti qayta finanslastırıw stavkası menen teńlestirildi hám 2021 jıldan tolıq erkinlestiriliwi belgilep alındı.
Bul banklerdi kóbirek klient tabıw, resurslardı tartıw, kredit ajıratıw boyınsha izertlewge, rawajlanıwǵa baǵdarlaydı». 2022-2026 jıllarda Ơzbekstan Respublikasında Rawajlanıw strategiyasında bank sisteması, kommerciya bankleri iskerligin jáne de rawajlandırıw hám bank xızmet túrlerin jetilistiriwge qaratılǵan ilajlardı ámelge asırıw eǹ áhmiyetli baǵdarlardan biri bolıp esaplanadı. Usı «2022-2026-jıllarģa mólsherlengen jańa Ózbekstannıń Rawajlanıw Strategiyası»nda Mámlektlik ùleske iye kommerciyalıq banklerde transformatsiya protsesslerin juwmaqlap, 2026 jıl juwmaģına bank aktivlerinde jeke sektor ùlesin 60 procentke shekem jetkeriw kerekligi atap ótilgen.
Haqıyqattan da, búgingi kúnde barlıq túrdegi kommerciya bankleri ekonomika tarmaqların finanslıq támiynlew, kredit pul qarjıların usınıs etip, xalıqtı tutınıw kreditleri menen támiyinlewdegi úlesi artıp barmaqta. Sol sebepli ekonomikanıń real tarmaqların finanslıq támiyinlewde bank mákemeleriniń qatnasıwın jáne de asırıw, ásirese, kommerciya bankleri iskerligin jáne de rawajlandırıw tarawdıń aldında turǵan aktual wazıypalardan esaplanadı.
Bank iskerliginde tiykarǵı orında bank aktiv operaciyaları áhmiyetli orındı iyeleydi, sebebi aktiv operaciyalar ishinde kredit operaciyaları hám factoring operaciyaları bank ushın dáramat keltirietuǵın aktivlerden bolıp tabıladı. Bank xızmetin bahalawda, olardıǹ aktiv operaciyaların esapqa alıwda hám nátiyjeliligin bahalawda birden bir standartlardıǹ islep shıǵılmaǵanlıǵı, sonday aq olardı xalıq aralıq standarlarǵa muwapıq esapqa alıwda belgili bir metodikalıq kórsetpelerdiǹ jetispeyshiligi kozge taslanıp turadı.