Электр хавфсизлиги


-расм. Ноллаштиришнинг принципиал схемаси


Download 1.82 Mb.
bet26/56
Sana25.02.2023
Hajmi1.82 Mb.
#1230206
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   56
Bog'liq
ЭЛЕКТР ХАВФСИЗЛИГИ

24-расм. Ноллаштиришнинг принципиал схемаси

Мустахкам ерга уланган трансформаторнинг кучланиши 1000 В гача булган тармокларида химояловчи ерга улагич курилмаларини схемаларини тахлили шуни курсатадики, бунда фаза кучланиши кобикга утиб кетиши холатидан схемалар хавфсизлигини таъминлаб бера олмайди (25-расм).


Шу холатда ерга улагич курилмалари оркали ёйилиб утаётган ер билан туташув токи, куйидаги формула билан аникланади:
1е = и/о + Ке) (А) (1)
бу ерда, иг - фаза-нол утказувчи кучланиши, (В);
Яа - фаза-нол утказувчи каршилиги, (Ом);
Ке - ерга улагич каршилиги, (Ом);
Кабелнинг кобиг кучланиши, ерга нисбатан ерга улагич курилмаларининг каршилигига боглик булиб, уларни тенглигида эса, фаза кучланишини ярмида тенг булиб колади:
и гК
Пк ~ (^0+ Ке) (В) (2)
Б

25-расм. Нол сим узилганда корпусга нисбатан киска туташиш

26-расм. Нол сим буйлаб потенциалнинг таркалиши: I - кайтарилмайдиган ерга уланишли; II - кайтадан ерга уланишли; 1^5 - корпуслар;




te.ll -

л-

. .

<5=
и






у кучланиш хавфли булиб, куп вакт давомида кетмаслиги мумкин. Яа
аниклагунча максимал химояловчи ток ишламай колиши мумкин, бунга сабаб, ер билан туташувчи ток куп холатларда химояловчи воситани ишга тутттириттт учун етарли булмайди.
Электр ускунани ток утмайдиган металли жисмларни нолли утказгичга улаб куйилса, фаза кучланиши кабел кобигига утиб, бир фазали киска туташув токига тенг булади. Х,осил булган киска туташув токи фаза билан нол утказгич каршиликлари, хамда трансформатор-ларнинг чулгамига боглик булади.
Умумий формула:
и
I-
=
г ^{Г/ + Г0 + ГТ/3 )2 + {Х/ + Х0 + Хт/3 )2 ^ )
Киска хаво линиялари ва утказгичлар орасидаги кичик масофаларда (утказгичлар труба ичида жойлашган), хамда кабел линияларида киска туташув токи:



Хдво линиялари учун:


/ = и к (А) (5) бу ерда: г, г0, гт/3 - фаза-нол утказувчиларни ва трансформаторни чулгамларини фаол каршиликларига мувофик Х Х0, Хт/3- индуктив каршиликлари, (Ом/м);
*/- фаза-нол сиртмокни ташки индуктив каршиликлари, (Ом);
^т/3 - трансформаторнинг хисоблашлар йули билан аникланган каршилиги, (Ом).
Максимал химояловчи ток курилмаси, юкорида айтиб утилган токдан ишга тушади ва бузилган ускунани учиради.
Шундай курилмалардан бири, бузилган жисмни 5-7 секунд ичида тез
V-* Л Г\ *-»
эрийдиган саклагич учириб куяди ва 1-2 секунд ичида автоматик учиргичлар шикастланган кисмини учиради.
Ноллаштиришдан фойдаланиш микёси, кучланиши 380/220 В ва 220/127 В (охиргиси кам учрайди) туртта симли уч фазали тармоклар булиб, улар ишлаб чикаришда кенг кулланиладиган тармоклар.
Ноллаштириш тизими узида цуйидаги элементларни цамраб олади: нол утказгичи, таъминловчи манбани нейтралини ерга улаш курилмаси ва нол утказгични ерга кайта улаш.
Нол утказгични вазифаси, фаза кобикга туташган захотиёк, кичик каршилигига эга булган занжирни хосил килиш ва шу ток оркали химоя ускунасини ишга тушириш.
Нол утказгични кайта улаш, нол утказгични барча узунлиги давомида маълум масофада оралаб, бир неча марта ерга улаб куйиш.

  1. Химояловчи учириш, х,амда химояловчи ерга улагич

Химояловчи учириш, бу тез харакатланувчи химоя воситаси хисобланиб, электр ускунани автоматик холатда учиришни таъминлайди.
Химояловчи учириш ускуналари, ер билан мустахкам ёки чала туташувида изоляцияни ерга улаш ёки нолланиш занжирини, хамда уз-узини автоматик холатда назорат этиши зарур.
Химояловчи учириш, уз химояловчи функцияларини бажариш учун куйидаги хусусиятларга эга булиши керак: етарлича сезгирлиги, тез харакатланиши (0,2 секунддан ошмаган вакт давомида учириш талаб этилади), ишончли ишлаши, уз-узини назорат этиши ва х.к.
Сезувчи омилларни узгарилишини кириш киймати жихатидан боглик булган химояловчи учириш воситаларини схемалари куйидагича: кабел кобигини ер билан туташув токини, нол кетма-кетлиги токини ерга нисбатан фаза кучланишига, доимий тезкор токи ва аралаш схемаларида кулланилади.
Химояловчи ерга улагич, бу кучланиш остида колиши мумкин булган металли ток юрмайдиган кисмларни олдиндан ерга улаб куйишдир (27-расм).
с
в
1/Зи
А
и









/ %2

_ Уэи

Download 1.82 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   22   23   24   25   26   27   28   29   ...   56




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling