Elektr mexanikasi va texnologiyalari

“ELEKTR MEXANIKASI VA TEXNOLOGIYALARI”

KAFEDRASI

“ELEKTRMEXANIK TIZIMLARNING APPARATLARI, ELEMENTLARI VA O’ZGARTGICh TEXNIKASI” fanidan

Ma’zura matni

MUNDARIJA

1-Ma’ruza: Energiya samarali yarim o‘tkazgichli boshqariladigan to‘g‘rilagichlar. Energiya samarali bir va uch fazali yarim o‘tkazgichli boshqariluvchi to‘g‘rilagichlarni turlari, vaqt diagrammalari, solishtirma tahlili. 4
2-Ma’ruza: Boshqariluvchi to‘g‘rilagichlarni energiya samaradorligini oshirish va chiqish parametralari. Bir va uch fazali boshqariluvchi to‘g‘rilagichlarning chikish parametralarini silliqlash usullari, vaqt diagrammalari va tarmoq sifat ko‘rsatgichlariga ta’siri. 10
3-Ma’ruza: Boshqariladigan o‘zgaruvchan tok o‘zgartgichlari. Tiristorli kuchlanish rostlagichi, tavsiflari va energiya tejaydigan elektr texnikaviy qurilmalarda qo‘llanish doirasi. Boshqaruv tizim sxemalari. Uzatish funksiyasi. 16
1. Boshqariladigan o‘zgaruvchan tok o‘zgartgichlari qanday ishlaydi 29
5-Ma’ruza: Bevosita va bilvosita chastota o‘zgartgichlari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari, ularning vaqt diagrammalari, afzaliklari va solishtirma tahlili. 37
6-Ma’ruza: Energiya samarali kengli impulsli o‘zgaruvchan tok o‘zgartgichlari.Kuchli bipolyar, maydon bilan boshqariluvchi va IGBT tranzistorlar. 40
7-Ma’ruza: Zamonaviy kengli impulsli boshqariluvchi chastota o‘zgargichlari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari, ularning vaqt diagrammalari, ularning afzaliklari, solishtirma tahlili, energiya samaradorligi. 46
8-Ma’ruza: Parametrik o‘zgartgichlar. Induktiv-sig‘imli o‘zgartgichlar (ISU), asosiy sxemalari, xususiyatlari va tashqi tavsiflari. 51
9-Ma’ruza: Induktiv-sig‘imli o‘zgartgichlarni energiya tejaydigan elektr texnikaviy qurilmalarda qo‘llanishi. Ularni boshqariluvchi tok va moment manbai sifatida energiya tejaydigan elektr texnikaviy qurilmalarda qo‘llanish doirasi. 55
10-Ma’ruza: Boshqaruv elementlari. Analog o‘xshash integral mikrosxema asosidagi kuchaytirgichli qurilmalar. Operasion kuchaytirgichlarning asosiy ko‘rsatkichlari va qo‘llanish doirasi. 60
11-Ma’ruza: Rostlagichlar. Rostlagich sxemalarining xususiyatlari. Rostlagichlarning universal blokli tizimlari 64
12-Ma’ruza: Elektr manbalari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari, vaqt diagrammalari, ularning afzaliklari, solishtirma tahlili, energiya samaradorligi. 70
13-Ma’ruza: Kuchlanish stabilizatorlari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari, vaqt diagrammalari, ularning afzaliklari, solishtirma tahlili, energiya samaradorligi. 74
14-Ma’ruza: O‘zgarmas va o‘zgaruvchan tok datchiklari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari. 78
15-Ma’ruza: Burilish burchagi va Impulsli tezlik datchiklari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari. 82
16-Ma’ruza: Raqamli burchak datchiklari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari. O‘lchov o‘zgartgichlari. Ularning asosiy sxemalari, strukturalari va ishlash prinsiplari 87
17- Ma’ruza: Kis Selsinlar. Selsinlarning indikator ish rejimining prinsipi, asosiy ko‘rsatkichlari va tavsiflari. Selsinlarning transformator ish rejimining prinsipi, asosiy ko‘rsatkichlari va tavsiflari.lota – qo‘rg‘oshinli akkumulyatorlar 94
18- Ma’ruza: Energiya tejaydigan elektr texnikaviy qurilma va tizimlarda qo‘llaniladigan o‘lchovchi va nazorat qiluvchi datchiklarning majmuasi. 98

Kirish
O‘quv uslubiy majmua ta’lim to‘g‘risidagi qonunda ko‘zda tutilgan strategik maqsadni amalga oshirib, uzluksiz ta’limning asosiy qismi hisoblangan oliy texnika o‘quv yurtlarida fan bilan texnika va texnologiyaning uzviyligini ta’minlashga qaratilgan. Axborotning keskin o‘sishi o‘z navbatida hozirgi zamon ta’lim uslubiyatining oldiga katta muammolarni yechish vazifasini qo‘yadi. Oliy ta’lim muassasalarida dars o‘tadigan o‘qituvchilar oldiga mustaqil fikrlaydigan va kelajakda erkin faoliyat ko‘rsata oladigan yuqori malakali mutaxassislarni tayyorlash kabi vazifani amalga oshirish ko‘zda tutiladi. Fan 5 ta modulga ajartilgan bo‘lib bular quyidagilar:
1-modulda EMTning aparatlari elementlari va o’zgartgich texnikasining asosiy nazariyasi
2-modulda Past kuchlanishli, kamutatsion apparatlar,relelar va himoya aparatlar
3-modulda Kontaksiz elektron elektr aparatlari,yarim o’tkazgichli elektr aparatlar.
4-modulda Yarim o’tkazgichli elementlar,tog’rilagichlar va o’zgaruvchan tok o’zgartgichlari.
5-ETMning energiya samarador chastota o’zgartgichlari ularning tarkibi va elementlari