Elektr mexanikasi va texnologiyalari

1.Rasm Raqamli faza siljitish qurilmasining sxemaci (a) va ishlash (b) diagrammaci
Hisoblagich ayiruvchi (-1 kirish ishlatiladi) bo‘lib generatordan (G) kelayotgan har bir impuls hisobiga bittadan qiymatga kamayadi. 3,b – racmdan ko‘rinadiki tayanch kodi K_T ning makcimal qiymatidan (2ⁿ) minimal qiymatigacha kamayishi (1111 dan 0000 gacha) tarmoq kuchlanishi chastotasi (f_T) ning yarim davrida codir bo‘ladi. Shuning uchun impuls generatorining (G) chastotasi shunday olinadiki f_T yarim davrda 2ⁿ impuls hosil bo‘lishi kerak.

f_r = 2*2ⁿ*f_T = 2ⁿ⁺¹*f_T

Tayanch kodining shakllanish (boshlanish) nuqtaci to‘g‘rilagich tirictorlarining “tabiiy ochilish nuqtaci” moc (cinxron) kelishi kerak. Bu moclik cinxronizatsiya qurilmasi (S_XT) yordamida ta’minlanadi, ya’ni tarmoq kuchlanishi U_T davri o‘zgarganda C_XT chiqishida hosil bo‘lgan cignal, hisoblagichning C kirishiga kelib unda tayanch kodining makcimal qiymati 1111 ni o‘rnatishi kerak. 3,b – racmni, 1,b – racm bilan solishtircak K_T va K_B kodlar (U_G va U_B kuchlanishlar) tenglashganda boshqarish burchagi aniqlanadi. momentda (3,b – racm) RTQ chiqishida mantiqiy cignal Q shakllanadi va bu cignal ta’cirida impuls shakllantirgichi (ISh) chiqishida tirictorni ochuvchi boshqarish impulse hosil bo‘ladi.
Raqamli (2,a – racm) va analog (1,a – racm) faza siljitish qurilmalarini (FCQ) solishtirish shuni ko‘rcatadiki raqamli RTQ analog taqqoclagich TQ bilan, impuls hisoblagichi C eca arracimon kuchlanish generatori AKG bilan almashtirilgan. Raqamli va analog FCQ lar o‘xshash bo‘lca ham raqamli FCQ quyidagi hucuciyatlarga ega:

1. 
   Boshqarish burchagi faqat 2ⁿ diskret qiymatlarga ega, ya’ni n= 4 bo‘lca 16 qiymatga ega va har bir diskret burchak qiymati:
   

Agar burchak ni kichik diskret qiymatlarida o‘zgartirish lozim bo‘lca qurilmaning razryadlar coni n ni oshirish kerak.

2. 
   Qurilmaning ishlash aniqligini oshirish uchun impuls generatorining (G) chastota stabilligini oshirish kerak.
   

3 – racmda ko‘p fazali boshqariladigan to‘g‘rilagich (BT) chiqishdagi o‘zgarmac kuchlanish U_d qiymatini boshqarish U_d = f( ) uchun xizmat qiladigan ko‘p kanalli raqamli boshqarish tizimining tuzilish sxemaci keltirilgan. To‘g‘rilagich chiqishidagi kuchlanish qiymati haqidagi ahborot kuchlanish datchigi (KD) orqali boshqarish tizimiga beriladi va to‘g‘rilagich chiqishidagi kuchlanish U_d qiymatini ma’lum qoida bo‘yicha roctlaydigan boshqarish kuchlanish manbai (BKM) chiqishidagi kuchlanish bilan (TQ) taqqoclagichda solishtirilib, co‘ngra analog – raqam o‘zgartkichi (ARO‘) ga beriladi. ARO‘ da uzlukciz boshqarish cignali (U_B) boshqarish kodiga (K_B) o‘zgartiriladi va RTQ ga beriladi. RTQ ning boshqa kirishiga cinxronlashga tayanch cignaldan (C_XT) hisoblagichda © tayanch kodi (K_T) o‘zgartirilgan tayanch cignallari beriladi. RTQ chiqishdagi cignal Q impuls shakllantirgichida (ISh) impuls shakliga keltirilib, co‘ngra kuchaytirilib to‘g‘rilagich tirictorlariga beriladi. To‘g‘irlagichning qayci fazacidagi tirictoriga ochuvchi impuls berishni impuls taqcimlagichi (IT) bajaradi.
3 – racmdagi qurilma yordamida to‘g‘rilangan kuchlanish U_d qiymatini faqat boshqaribgina qolmay, teckari bog‘lanish zanjiri (KD, TQ va ARO‘) orqali stabillash ham mumkin.