Elektr oʻtkazuvchanlik Arrenius va Debay-Gyukkel nazariyalarini tushuntiring

5. Birinchi va ikkinchi tur oʻtkazgichlar qanday oʻtkazgichlar?

Birinchi tur o`tkazgichlarda, ya’ni metallarda, elektr toki elektronlarning manfiy qutbdan musbat qutbga o`tkazgich bo`ylab yo`nalgan harakati natijasida tashib o`tiladi. Ikkinchi tur o`tkazgichlar – elektrolit eritmalarida esa, elektr toki ionlarning harakati tufayli tashib o`tiladi. Anionlar elektr maydoni ta’sirida musbat zaryadlangan elektrodga – anodga, kationlar esa manfiy zaryadlangan elektrodga – katodga harakat qiladilar.

6. “Cheksiz elektr oʻtkazuvchanlik” tushunchasi qanday maʼnoni anglatadi?
7. Ostvaldning suyultirish qonunini keltirib chiqaring.

Kuchsiz elektrolitlar uchun dissotsatsilanish darajasi va konsentratsiyasi orasidagi bog`lanishni Osvald aniqlagan. Biz kuchsiz elektrolit eritmasi uchun sirka kislotasini olamiz. Uning dissotsatsiyalanishi quydagicha boradi:

CH₃COOH=H⁺+ CH₃COO^- eritmadagi ionlar va dissotsatsiyalanmagan kislotaning miqdorlari quydagicha: [H⁺]= ^.C [CH₃COO^-]= ^.C [CH₃COOH]=(1- )^.C
Bu ifodalarni K_disga qo`ysak quydagicha tenglama beradi.
K<sub>dis</sub>= = = C kuchsiz elektrolit eritmasi uchun esa 1- = 1 tengligidan foydalanib kuchsiz elektrolit eritmasi dissotsatsiyalanishi juda kichik bo`ladi uni ulushlarda olsak va birdan ayirsak deyarli o`zgarishsiz qoladi.
K<sub>dis</sub>= <sup>2</sup>C Ostvaldning suyultirish qonuni kelib chiqadi.
Agar = <sup>e</sup> ga tengligidan C= ekanligidan foydalanib yuqoridagi tenglamani
<sup>∞</sup> o`zgartiramiz.

Ostvaldning suyultirish qonuni formulasini solishtirma elektr o`tkazuvchanlik orqali ifodalanishi.


8. Elektr oʻtkazuvchanlik koeffitsiyenti deganda nimani tushunasiz?
Kuchli elektrolitlarda f= ^e elektr o`tkazuvchanlik koeffitsiyenti deyiladi.
<sup>∞</sup>
Kuchli elektrolitlar konsentrlangan eritmalarda ham yuqori λ ga ega. Konsentratsiya ortishi bilan λ ning qiymatlari ionlar harakatchanligining kamayishiga bog`liq ravishda kamayadi.
Kuchsiz elektrolitlar eritmalarida ionlar aro ta’sirlar kuchsiz bo`ladi va har qanday konsentratsiyada ionlar bir-biridan erkin harakatlanadi. Kuchsiz elektrolitlar uchun =f(C) bog`liqligi amalda dissotsiatsiyalanish darajasining o`zgarishi bilan ifodalanadi: = ^e
∞