Elektr signallar shaklini kuzatish va taxlil qilish. Signalning chastota-vaqt parametrlarini o‘lchash va spektrni taxlil qilish. O‘lchov signallarining generatorlari

Chastotaviy modulyatsiyalangan signallar. Chastotaviy modulyatsiyalashda eltuvchi chastota ω(t) modulyatsiyalovchi signal e(t) bilan quyidagicha bog’langan
, (4.28)
bu yerda k_ch – o’lchamsiz proportsionallik koeffitsienti.
Modulyatsiyalovchi signal garmonik tebranish e(t)=E₀CosΩt bo’ladigan bir tonalli chastotaviy modulyatsiyani ko’rib chiqamiz, φ₀ = 0 bo’lsin.
ChM-signalning t vaqtning istalgan momentdagi to’la fazasini (4.28) formula orqali ifodalangan chastotani integrallash yo’li bilan aniqlaymiz:
(4.29)
bu yerda – chastotaviy modulyatsiyalashda chastotaning ω₀ qiymatdan maksimal og’ishi yoki chastota deviatsiyasi.
Eltuvchi tebranish fazasining deviatsiyasidan iborat bo’lgan m_ch=ω_chd/Ω=k_chE₀/Ω ni chastotaviy modulyatsiya koeffitsienti deb ataladi.
Bu ifodani va (4.29)ni hisobga olinsa, ChM-signal quyidagicha yoziladi:
(4.30)
4.10-rasmda mos ravishda eltuvchi tebranishlar U_elt(t), modulyatsiyalovchi signal e(t) va chastotaviy modulyatsiyalash jarayonida hosil qilingan ChM-signal U_chm(t) grafiklari tasvirlangan.
Fazaviy modulyatsiyalash. Bir tonalli modulyatsiyalashda eltuvchi tebranish fazasi:
(4.31)
bu yerda k_f – proportsionallik koeffitsienti; m_f=k_fE₀ – fazaviy modulyatsiyalash indeksi.
(4.31) formulani (4.23) formulaga qo’yib FM-signalni quyidagicha yozamiz:
(4.32)
Bir tonalli modulyatsiyalashda ChM-signal va FM-signal juda o’xshashligini payqash qiyin emas.