«Электр технологик қурилмалар ва тизимлар»

5 – МАЪРУЗА
Автоматик ростлаш жараёнинг сифат курсаткичлари ва унй коррекциялаш


P е ж а:

1. 
   Ҳароратни ўлчаш ва ростлаш принциплари.
   
2. 
   Бевосита қиздириш қурилмалари ва печьлари: электр ускунаси, таъминлаш схемаси ва бошқариш.
   
3. 
   Мехнатни муҳофаза қилиш ва хавфсизлик техникаси.
   

Таянч сўз ва иборалар

Термоэлектрик пирометр; симобли термометрлар, манометрик термометрлар, фотоэлектрик термометрлар, электр қаршилик термометрлари.

Электр қаршилик печлари электр энергиясининг иссиқлик энегиясига айлантириш усули бўйича бевосита ва бошқа бирор муҳит орқали (билвосита) таъсир қилувчи турларига, вазифаси бўйича эритувчи ва истувчи печларга, ҳамда иш ҳарактери ва маъсулотини юклаш ва бўшатиш усули бўйича даврий ҳамда узлуксиз ишловчи печларга бўлинади. Қаршилик печларида температурани ўлчаш учун қуйдаги асбоблар қўлланилади:

а) симобли термометрлар: бу термометрлар оралиғи 200 К дан 1000 К бўлган хароратни ўлчаш учун ишлатилади, ҳарорат 600 К дан юқори бўлганда термометр инерт газ билан тўлдирилади.
б) манометрик термометрлар (1-расм). Манометрик термометрларнинг иш принципи газларнинг берк идишда қиздирилганда босимни ўзгаришга асосланган.
Системани тўлдирувчи моддаларнинг қай холатдалигига қараб, манометрик термометрлар қуйдаги гурухларга бўлинади:

1. 
   Суюқлик (СТ) – системаси суюқлик билан тўлдирилади.
   
2. 
   Газли (ГТ) – система инертгаз билан тўлдирилади.
   
3. 
   Буьди (БТ) – система қайнатиладиган суюқлик билан тўлдирилади.
   

– термобаллон – капиляр – узатиш механизми 4 – трубка 5 – кўрсатгич