«elektronika va avtomatika» fakulteti

1 ga keladi va chiqarma quvurchalar yordamida quvur 14 dan asosiy quvurga
uzatiladi. Suyuqlikning bunday yo‘nalishi oqim tezligining qalqovich 2 ga
ko‘rsatilgan ta ’sirini yo‘qotadi. Qalqovich zoldirli podshipnikda turgan va
silfon 10 dan o‘tadigan koromislo uchiga o‘rnatilgan. Koromislo posangi 11
orqali muvozanatlashadi. Posangi shunday rostlanganki, qalqovich eng kichik
zichlikka ega boigan (oichash asbobining pastki chegarasi) suyuqlikda pastga
siljiy boshlaydi. Zichlik ko‘payishi bilan qalqovich ko‘payuvchi, itaruvchi
kuch ta ’sirida ko‘tariladi va tizimdagi muvozanat buziladi.
Pnevmatik o‘zgartkich yordamida muvozanat qaytadan tiklanadi. Buning
uchun asbobga filtr, reduktor va drossel 7 orqali havo uzluksiz kelib turadi
va soplo 6 bilan koromislo 3 uchiga o‘rnatilgan to‘siq 5 oraligidan atmosferaga
chiqib ketadi. Qalqovich ko‘tarilganda, to‘siq soplo tomon siljiydi, natijada
soplodan siqilgan havoning atmosferaga chiqishi kamayadi va membranali
kuchaytirgich 8 da havo bosimi oshadi. Bu yerda, membranadan itaruvchi



2-rasm. Cho'kadigan qalqovichli pnevmatik o‘zgartkichli
zichlik o'lchagich sxemasi.
richag 9 ga uzatiladigan kuch oshadi va rolik 4 orqali koromisloning o‘ng uchi
yuqoriga ko‘tariladi, natijada to‘siq soplodan uzoqlashadi. Membranaga ta’sir
etgan havo bosimi qalqovichning itaruvchi kuchiga mutanosib boiib, suyuqlik
zichligining oichovi hisoblanadi va ikkilamchi asbob 12 orqali oichanadi.
Oichashning pastki chegarasi (50 kG/m3) rostlagich posangisi 11 ni siljitish
y oii bilan rostlanadi. Oichashning yuqorigi chegarasi qalqovich hamda
membrana gabaritlariga yoki ularning koromislo o ‘qiga nisbatan burilish
masofasiga bogiiq. Asbobdan o‘tgan havo sarfi o‘zgarmas kesimli drossel 7
yordamida amalga oshiriladi.
Batamom cho‘kadigan qalqovichli zichlik oichagichlarning turli tuzilishlari
mavjud. Ular bir-biridan qalqovichining tuzilishi, muvozanatlovchi
qurilma, ko‘rsatishlarni masofaga uzatuvchi mexanizmning usullari, avtomatik
harorat kompensatsiyasi usuli va boshqalar bilan farq qiladi.
Kimyo, oziq-ovqat va boshqa sanoat tarmoqlarida keng tarqalgan zichlik
oichagichlar bir-birlaridan qalqovichning shakli, ko‘rsatishlarni masofaga
uzatish usuli bilan farq qiladi. Qalqovichli asboblar 1000... 1400 kg/m3
chegaradagi suyuqlik zichligini Ѓ} 2 % aniqlik bilan oichaydi.

XULOSA
Ushbu kurs ishini bajarish mobaynida, manometrik termometrlar haqida o‘z bilimlarimni mustahkamlash bilan birgalikda, ularning ko‘pgina turlari turli maqsadlarda qo‘llanishligini bilib oldim. Manometrik termometrlarning ishlash prinsiplari, tuzilishi, o‘lchash chegaralari va tarkibiy qismlariga qo‘yiladgan talablar haqida chuqurroq bilib oldim. Bu termometrlarni ishlash davomiyligi, aniqlik sinflari va yo‘l qo‘yishi mumkin bo‘lgan xatoliklarini o‘rgandim. Shu bilan bir qatorda shiddat bilan rivojlanayotgan texnika va texnologiyalar zamonida manometrik termometrlar ham, ishlab chiqarish sohasida munosib o‘rin egallab turganini takidlash lozim. Manometrik termometrlarni ishlab chiqaruvchi korxonalar ko‘pgina topiladi, shular orasidan eng ishonchlisini tanlash va ishlab chiqarishda joriy etish ham bizlardan chuqur bilim talab etadi. Shu sababdan ham, bu kurs ishini bajarishda davomida olgan bilim va ko‘nikmalarim kelgusidagi o‘qish va ish faoliyatimda menga katta yordam berishiga ishonaman.

FOYDALANILGAN ADABIYOTLAR

1. 
   Alan S. Moris, Reza Langari. Measurement and Instrumentation. -UK: Academic Press, 2016. -697p.
   
2. 
   Yusupbekov N.R., Muxamedov B.I., G’ulomov Sh.M. Техnologik jarayonlarni nazorat qilish va avtomatlashtirish. –Тоshkent: O‘qituvchi, 2011. -576 b.
   
3. 
   Юсупбеков Н.Р., Мухамедов Б.Э., Ғуломов Ш.М. Технологик жараёнларни бошқариш системалари. –Тошкент: Ўқитувчи. 1997. -704 б.
   
4. 
   Зайцев С.А., Грибанов Д.Д., Толстов А.Н., Меркулов Р.В. Контрольно-измерительные приборы и инструменты. –М.: Академия, 2002. -464с.
   
5. 
   Иванова Г.М., Кузнецов Н.Д., Чистяков В.С. Теплотеxнические измерения и приборы. –М.: МЭИ, 2005. -460с.
   
6. 
   ГОСТ 8.563.1-1997. Измерение расхода и количества жидкостей и газов методом переменного перепада давления. М.: ИПК Издательство стандартов, 1999.
   

Internet saytlar

1. 
   www. kipia.info
   
2. 
   2. www. kipia.ru
   
3. 
   www.electroengineer.ru
   
4. 
   www.bibliofond.ru
   
5. 
   www.stroy-podskazka.ru