Elektroradio ashyolar va tibbiyot texnikasini

Bo‘r uglerodli pardalar organik bor birikmalar, masalan,
B (S
4
N
9
)
3
ni piroliz (kislorodsiz, termik parchalash) yo‘li bilan
olinadi. Bunday pardalar kichik TK

qiymatiga ega bo‘ladilar.
Pardali rezistorlar uchun materiallar. Pardali va gibrid integral
mikrosxema (IMS) larda passiv elementlar, ya’ni rezistorlar,
kondensatorlar, induktivlik g‘altaklari va elementlararo bog‘la-
nishlar asosida turli pardalar hosil qilish yo‘li bilan olinadi.
IMSlar yupqa pardali va qalin pardali turlarga bo‘linadi:
qalin pardali IMS larning qalinligi 2 mkm dan oshmaydi, qalin
pardali IMS larda esa parda qalinligi ancha katta. Ular orasidagi
farq faqat qalinlikda emas, balki ularni hosil qilish texnologiya-
larida hamdir.
Rezitsiv pardalar hosil qilish uchun qo‘llanilayotgan mate-
rial uzoq vaqt davomida yuqori barqarorlikka ega bo‘lgan qarshilik
olishga, qarshilikning kichik temperatura koeffitsiyenti va yemiri-
lishlarga nisbatan yuqori chidamlilikka ega bo‘lishi kerak.
Asos — bu qalinligi 0,5—1,0 mm bo‘lgan, maromida silliq-
langan va pardozlangan dielektrik plastinalardir. Agar qarshiligi
uncha katta bo‘lmagan rezistor tayyorlash talab qilinsa, u holda
parda yuqori qarshilikka ega bo‘lgan qotishma, masalan, nixrom-
dan yasaladi. Yuqori qarshilikka ega bo‘lgan qarshilik hosil qilish
uchun metallning keramika bilan aralashmasi (kermet) dan
foydalaniladi. Rezistorli parda uchlarida rezistorni boshqa element-

---

49
lar bilan ulash uchun metall pardalar ko‘rinishida chiqishlar
yasaladi. Pardali rezistor qarshiligi parda qalinligi va kengligi
uning uzunligi va materialiga bog‘liq bo‘ladi.
Pardali rezistorlarning solishtirma qarshiligi alohida birliklarda —
/kvadratda o‘lchanadi, chunki mazkur kvadrat shaklidagi parda
qarshiligi kvadrat o‘lchamlariga bog‘liq bo‘lmaydi. Haqiqatan
ham, agar kvadrat tomonlari masalan 2 martaga kattalashtirilsa,
u holda tok oqib o‘tish uzunligi 2 martaga ortadi, lekin pardaning
ko‘ndalang kesim yuzasi ham tok uchun 2 baravarga ortadi;
demak, qarshilik o‘zgarishsiz qoladi.
Yupqa pardali rezistorlar tayyorlash uchun qo‘llaniladigan
ba’zi materiallarning xossalari, 3.6-jadvalda keltirilgan.
3.6-jadval
3.6-jadvaldan ko‘rinib turibdiki, yupqa pardali rezistorlarning
temperaturaga bardoshliligi TK  taxminan 0,25·10
-4
K
-1
ga teng.
Uzoq muddatli ekspluatatsiyadan so‘ng bu rezistorlarning qarshi-
ligi uncha o‘zgarmaydi. Ularni tayyorlash aniqligi 0,05 % ni
tashkil etadi.