Energo-mexanika fakulteti «mashinasozlik texnologiyasi»

5 – masala. Silindrsimon qiya tishli uzatma yopiq holda reduktorda o‘rnatilgan. Uzatma g‘ildiraklari uchun , . Tishli g‘ildirakdagi burovchi moment . Hisoblashda , olib uzatma o‘qlararo masofasi, shesterna va tishli g‘ildirak o‘lchamlarini hisoblang. Uzatma uzatish soni .
Yechish. Silindrsimon qiya tishli g‘ildiraklari uchun hisobiy kontakt kuchlanish qiymatini hisoblab topamiz:
.
Tish sirtlarining kontakt chidamlilik shartidan o‘qlararo masofani aniqlaymiz:

DST 2185 – 66 bo‘yicha o‘qlararo masofaning standart qiymati .
Ilashmaning normal moduli
.
DST 9563 – 60 dan .
tish qiyaligini qabul qilib, shesterna tishlar sonini aniqlaymiz:
.
qabul qilamiz, unda .
G‘ildirak tishlarining qiyalik burchagi
;
.
Shesterna va tishli g‘ildirak asosiy o‘lchamlari:
bo‘luvchi diametrlari:

.
Tekshirish: .
Tish uchidan o‘tuvchi diametrlar:
;
.
g‘ildirak eni ;
shesterna eni .
6 – masala. Silindrsimon to‘g‘ri tishli uzatmaning uzatish soni . Shesterna va tishli g‘ildiraklarning o‘lchamlari , tishlar soni , , . Shesternaning burchak tezligi . Tishli g‘ildiraklar o‘lchamini aniqlab, kontakt kuchlanishni tekshiring. .
Tishning qattiqligi ; .
G‘ildiraklar tayanchlarga nisbatan nosimmetrik joylashgan
Yechish. Shesternaning eni
.
Shesternani diametriga nisbati koeffisienti:
:
Shesternaning aylana tezligi
.
Bunday tezlikda 8 – aniqlik darajasini tanlaymiz.
Kontakt kuchlanishni hisoblash uchun yuklanish koeffisientlarini maxsus jadvallardan aniqlaymiz: ; .
.
Kontakt kuchlanishni tekshiramiz:
.
bunda
.
7 – masala. Silindrsimon to‘g‘ri tishli uzatma g‘ildiraklarini parametrlari: , , , , , , . . Silindrsimon g‘ildirak to‘g‘ri tishlarini eguvchi kuchlanish bo‘yicha mustahkamlikka tekshiring.
Yechish. Silindrsimon to‘g‘ri tishli uzatmadagi aylana kuch
,
radial kuch

Silindrsimon g‘ildirak tishlarini eguvchi kuchlanish bo‘yicha tekshirish uchun nisbatni tekshiramiz. Shesterna uchun ; tishli g‘ildirak uchun .
nisbatini tekshiramiz;
Shesterna uchun ;
tishli g‘ildirak uchun


.
Nisbat shesterna uchun kichik bo‘lgani uchun shesterna tishining mustahkamligini tekshiramiz.
Yuklanish koeffisientlarini maxsus jadvallardan aniqlaymiz:
.
.

.