Epidemiologiyadan

Immun zardoblar. Ba’zi bir yuqumli kasalliklarga qarshi shoshilinch emlash 
va ba’zilarini davolash uchun ishlatiladi. Bunday zardoblar asosan maxsus 
emlangan hayvonlarning (otlar) qon zardobidan (geterogen zardoblar) ishlov berish 
yo’li bilan va ma’lum kasalliklar bilan og’rib tuzalgan kishilar (donorlar) qonidan 
(gomologik zardoblar) tayyorlanadi. 
Immun zardoblar tarkibida patogen mikroorganizmlarni o’ldiruvchi va 
ularning toksinlarini zararsizlantiruvchi antitelolar mavjud. Passiv immunitet 
immun zardoblarni vena tomiriga yuborilganda darhol hosil bo’ladi, muskul 
orasiga va teri ostiga yuborilganda esa 12-24 soatdan keyin hosil bo’ladi. 
Geterogen zardoblarni qo’llashda ehtiyotkor bo’lish lozim. Avvalo organizm 
sezuvchanligi aniqlanib keyin organizmga kiritilsa maqsadga muvofiq bo’ladi, 
chunki sezuvchan organizmga Shunday zardobni qayta yuborganda keskin 
umumiy reaksiyalar (zardob kasalligi, anafilaksiya, shok holati) bo’lishi mumkin. 
Organizm sezuvchanligini tekshirish uchun teri orasiga dori yuborib ko’riladi. 
Sezuvchanligi baland bo’lgan kishilarga faqat davolovchi vrach ishtirokida, 
maxsus sxema bo’yicha, davolash maqsadida yuboriladi. 
Odamlar qonidan tayyorlangan immun zardoblar (gamma-globulinlar) noxush 
holatlarni keltirib chiqarmaydi va organizmdagi immunitet 3-4 hafta davom etishi 
mumkin. Kichik shisha idishlarda rangsiz yoki biroz loyqasimon suyuqlik holatida 
chiqariladi. Saqlash jarayonida sarg’ish rangga kirib qolishi mumkin. Harorati 4-
10°S bo’lgan sharoitda saqlanishi kerak, muzlashiga yo’l qo’yib bo’lmaydi. 
Oddiy (normal) gammaglobulinlar donorlar, plasentar va abort qonlaridan - 
infeksiyadan so’nggi yoki emlashdan so’ng hosil bo’lgan immunitetlari bor 
kishilar qonidan tayyorlanib, qizamiqqa, poliomielitga, virusli gepatitga, 
meningokokka va boshqa infeksiyalarga qarshi shoshilinch emlashda ishlatiladi. 
Maxsus gammaglobulinlar u yoki bu yuqumli kasallikka qarshi maxsus emlangan 
kishilar (donorlar) qonidan tayyorlanadi. Masalan: kanali ensefalitga qarshi 
gammaglobulin, 
gripp, 
qoqshol, 
stafilokokkli 
infeksiyalarga 
qarshi 
gammaglobulinlar.