Epidemiologiyadan

Yuqish mexanizmiga qaratilgan chora-tadbirlar 
Qo’zg’atuvchilarni zararsizlantirish maqsadida xona shamollatiladi, 
namlangan mato bilan tozalash o’tkaziladi. Idishlar, choyshablar, o’yinchoqlar 
epidemiologik ahamiyatga ega emas. 
 
Bemor bilan muloqotda bo’lganlarga nisbatan chora-tadbirlar 
Qizamiq bilan og’rimagan va emlanmagan bolalar, bemor bilan muloqotda 
bo’lgan bo’lsa, 17 kunga ajratiladi. Gammaglobulin olgan bolalar 21 kunga 
ajratiladi. Agar bemor bilan muloqotda bo’lgan vaqti aniq bo’lsa, bolalar 
inkubatsion davrning birinchi 7 kunigacha bolalar muassasalariga qatnashi 
mumkin. Ularni muloqotda bo’lishning 8 kunidan boshlab ajratib qo’yiladi. 
Maktabda qizamiq tarqalgan paytda kasallik bilan og’rimagan bolalarni 
ajratish o’tkazilmaydi. Maktabgacha bo’lgan bolalar muassasalarida qizamiq 
tarqalgan holda, muloqotda bo’lgan guruhda qizamiqqa moyil bo’lgan bolalar 
bo’lsa (qizamiq bilan og’rimagan va emlanmaganlar) 17 kunga, agarda 
gammaglobulin olgan bo’lishsa 21 kunga ajratib qo’yiladi. Qizamiq bilan 
og’rimagan va oldin emlanmagan bo’lsa, bemor bilan muloqotda bo’lgan 15 
yoshdan katta yoshdagi kishilarga, hech qanday monelik bo’lmagan hollarda 
shoshilinch tartibda qizamiq vaksinasi bilan emlash o’tkaziladi. Epidemik avj 
olishlarni yo’qotish va qizamiqning shoshilinch ravishda oldini olish maqsadida 

---

176 
uyushgan jamoalarda (maktabgacha bolalar muassasalari, maktablar va boshqa 
o’rta o’quv muassasalarida) qizamiq bilan og’riganlik yoki vaksinatsiya 
o’tkazilganligi haqidagi ma’lumotlar bo’lmagan taqdirda hamma muloqotda 
bo’lganlarga shoshilinch vaksinatsiya o’tkaziladi. Shoshilinch profilaktika uchun 
gammaglobulin yuborish, emlashga mone’lik bo’lgan hollarda faqat muloqotda 
bo’lgan shaxslarga yoki emlash yoshiga yetmagan bolalarga ruxsat etiladi (gamma 
globulinlar dozasi bolaning salomatligiga qarab belgilanadi hamda qizamiqli 
bolalar bilan muloqotga kirishgan vaqtiga qarab belgilanadi). Bolalar 
shifoxonalarida 
muloqotda bo’lganlarga mushak orasiga 1,5-8,0 ml 
gammaglobulin yuboriladi.