Epidemiologiyadan

Epidemiyaga qarshi qo’llaniladigan tadbirlarning 
sifati va samaradorligini baholovchi belgilar. 
Kasallik manbaiga qaratilgan tadbirlar 
Tadbirlar 
Belgilar 
Diagnoz qo’yish 
Dastlabki va asosiy diagnoz o’rtasidagi 
farq 
Ajratib qo’yish va shifoxonaga 
yotqizish 
Ajratib 
qo’yilgan 
(shifoxonaga 
yotqizilgan) 
bemorlarning 
umumiy 
bemorlarga nisbatan ulushi, bemorlarni 
ajratib qo’yish (shifoxonaga yotqizish) 
muhlatlar bo’yicha taqsimlash. 
Davolash 
Karantin va observatsiya qilinadigan 
joylar va kishilarning to’liqligi. Karantin 
va observatsiya qoidalarining buzilishi 
yoki buzilmasligi 
Deratizatsiya 
Deratizatsiya 
o’tkazilgan 
joylarda 
kemiruvchilar sonini kamayishi. 
Veterinariya va sanitariya chora-
tadbirlari 
Veterinariya va sanitariya holatidan kelib 
chiqadigan 
rasmiy 
chora-tadbirlar 
bajarilishining to’liqligi 
Yuqumli kasallik qo’zg’atuvchilarining yuqish mexanizmini uzib qo’yish 
tadbirlari sanitariya-gigiyena qoidalariga asoslanib bajariladi. Ma’lumki, ular katta 
profilaktik ahamiyatga ega. Dezinfeksiya, sterilizatsiya va dezinseksiya (yuqumli 
kasalliklarni tarqatuvchi hashoratlarga qarshi kurashish chora-tadbirlari) ham 
yuqish mexanizmini uzib qo’yishga qaratilgan tadbirlar bo’lib, ularning 
samaradorligi ko’pgina omillarga bog’liq (12-jadval). 
Epidemik jarayonning uchinchi zvenosiga qaratilgan chora-tadbirlar bu 
profilaktik emlashdir (bunga alohida mavzu bag’ishlanadi). 
Parazitar sistemani tashkil qiluvchi, ya’ni "parazit-qo’zg’atuvchi" va "odam-
xo’jayin" populyatsiyasi biologik jihatdan bir xil emas. Bu esa o’z navbatida klinik 

---

38 
jihatdan har xil bo’lgan kasalliklarni keltirib chiqaradi va Shu bilan birga epidemik 
jarayonning namoyon bo’lishiga ham ma’lum ta’sir ko’rsatadi. 
12-jadval