Epidemiologiyadan

Fagoprofilaktika. Ich-terlama va paratifga qarshi quyidagi hollarda 
yoppasiga bakteriofag beriladi: 
1) suv orqali tarqaladigan surunkali ich terlama va paratif epidemiyalarida; 
2) sut va sut mahsulotlari orqali kasallik o’tkir epidemik avj olganda; 
3) suv va kanalizatsiya tarmoqlarida avariya bo’lganda. 
Bu hollarda bakteriofag 3-4 kunda bir marta beriladi, 1 maydan to 1 - 
noyabrgacha. Bakteriofaglar yoppasiga qo’llanilishi kerak bo’lgan aholi tabaqasini 
epidemiolog-vrach epidemiologik vaziyatni, infeksiyaning tarqalganlik darajasini
va qo’zg’atuvchining aktivligini, vaqtini hisobga olgan holda belgilaydi. 
Surunkali suv epidemiyalarida faglashni kasallanishning ko’tarilishi davrida 
o’tkazilishi tavsiya qilinadi. Ich terlama kasallanishi bo’yicha doimiy yuqori 
ko’rsatkichlarda saqlanib kelayotgan hududlarda kasallanish ko’tarilishi davrida 
surunkali bakteriya tashuvchilarga, ularning epidemiologik xavfliligini kamaytirish 
maqsadida faglash o’tkazish maqsadga muvofiqdir. Sanitariya-gigiyena qoidalari 
qoniqarsiz ahvolda bo’lgan nosog’lom epid.holatli alohida muassasalarga yoki 
jamoa orasida kasallanish hollarining oldini olish maqsadida yoppasiga faglash 
o’tkazish tavsiya qilinadi. Bakteriofaglarni qo’llashga qarshi ko’rsatmalar yo’q. 
Bakteriofaglarning har bir seriyasi ularning faolligini aniqlash maqsadida (lizis) 
shu joydan ajratib olingan qo’zg’atuvchilar kulturasi bilan tekshirib ko’riladi. 

---

128 
Vaksinaprofilaktikaning samaradorligini aniqlash. Ich terlamada vaksina 
profilaktikaning samaradorligini aniqlashda quyidagilar zarur: 
1) emlanganlar va emlanmaganlar orasida kasallanishni aniqlash; 
2) emlash ishlari yoki boshqa choralar natijasida aholi orasida kasallanish 
hollari kamayganligi yoki yo’qligini aniqlash; 
3) kasallanishning kamayganligi yoki o’sganligidan qatiy nazar emlash ich 
terlamani bir qismining oldini olganligi yoki yo’qligini tekshirish; 
4) vaksinani profilaktik samaradorligining yo’qligi emlash ishlarini noto’g’ri 
rejalashtirish va amalga oshirish bilan yoki boshqa biron bir sabab bilan bog’liq 
ekanligini aniqlash.