Ergasheva saboxatxon muxiddin qizi

1.5.Nordon va shirin anor navlari haqida maʼlumot 
Lazzat xususiyatlari shakar va kislota foiziga qarab belgilanadi. Anor navlarini 
taxminan uch guruhga boʻlish mumkin: shirin, shirin va nordon va nordon. Shirin 
mevalarda eng kam shakar miqdori 13%, nordonlarda 8%ni tashkil qiladi. 
Anorning taʼm xususiyatlariga oʻsadigan maydonning iqlim xususiyatlari, navi, 
meva pishib etish bosqichi taʼsir qiladi. Anor juda koʻp yorugʻlik va iliqlikni 
yaxshi koʻradi. Anorning shirin navlari Tojikiston, Ozarbayjon va Markaziy 
Osiyo mamlakatlaridan eksport qilinadi. Meva yetishtirish uchun ideal mintaqa 
— Talish togʻlari atrofidir. 
Oʻlkamizda anorning 3 xil taʼmga ega 69 dan ziyod navlari hisobga olingan 
boʻlib, achchiq anorning oʻzi 3 xil nav — “Asl qayin”, “Past qayin” va “Qizil 
bosh”dan iborat. Nordon anorlar xam 3 xil navga ega boʻlib, ular “Asl 
qubodiyon”, “Koʻk teri”, “Aʼlo qayin”dir. Shirin anor ikki xil navga ega. “Katta 
qizgʻish” va “Sariq tun” deb ataladigan ushbu navlardan keltirib chiqarilgan 

---

35 
“Qora marvarid", “Oq dona” (tuyatish – Namangan) va boshqalar dasturxonimiz 
bezagi boʻlib kelmoqda. 
Anor navlari 
Biz anorning koʻp navlari borligini aytib oʻtgan edik. Ularning barchasi maʼlum 
maqsadlar uchun oʻstiriladi. Baʼzilari yangi isteʼmol uchun, boshqalari qayta 
ishlash va sharbat ishlab chiqarish uchun. Bir navli anorlardan vitaminlar va 
minerallarga boy ajoyib va foydali ichimlik olinadi. Texnik ishlov berish uchun 
yetishtirilgan navlar ham mavjud. Mavjud navlarning ozgina qismini koʻrsatish 
uchun yetishtirilgan turlarni taxminan quyidagi guruhlarga boʻlish mumkin: 
1. Shirin Eron navlari — Sharoli, Halva, Asvad, Ahmar. 
2. Juda shirin hindu — Dholka. 
3. Shirin va nordon navlari — Ulfa, Qizim, Kok, Vellis. 
4. Shirin boʻlganlar — Lodjuar, Kadan, Vedana, Nar Shirin. 
5. Amerikalik urugʻsiz nav (yumshoq suyaklar) — Ajoyib. 
6. Isroil navlari — Ras el Bahl, Malissi, Red Loufani, Mangulati. 
7. Hind — Alandi, Bedana. 
8. Oktyabr oyida pishadigan Qrim va Zakavkaziya navlari — Veles, Kaim 
nar, Krmyzy kabux, Shah-par, Bala-myursal, Galyusha pushti, Galyusha 
qizil. 
9. Shirin va nordon Markaziy Osiyo navlari — Kzil-anar, Achik-Dona, 
Kazake-anar. 
10. Tortli nordon navi — Achikanor. 
11. Sentyabr oyida pishadigan erta shirin navlar — Ulfi, Lod-Juar, Ak-Don. 
12. Idishlarda etishtirish uchun yetishtiriladigan yapon mitti navi (koʻplab 
mayda mevalari bor) — Punica granatum var. 
13. Dekorativ navlar — Multiplex, Variegata, Chico. 
Foydalangan anorlarimiz haqida koʻrib oʻtadigan boʻlsak ular achchiq don ava oq 
donadir.

---

36