Ergasheva xursanoy

2.7. Elektrolizga doir masalalar va ularni yechish usullari.
O‘quvchilarning kimyodan olgan bilimlarini mustahkamlashda masala va mashqlar ishlatish ijobiy natija berishi shubhasiz. Biz o‘quvchilar bilan muntazam holda dars va darsdan tashqari vaqtlarda mavzuga bog‘lab masala va mashqlar ishlatib boramiz [21].
Men quyida elektrolizga oid masalalarni yechish usullarini tavsiya etaman.
1-masala. 800 gr. 0,35% li KOH eritmasi 38600 soniya davomida elektroliz qilinganda eritma pH=13 ga teng bo‘ldi. (Zichligi=1,528 gr/ml). Eritmadan o‘tgan tok kuchini aniqlang.
Yechish. Avvalo elektroliz tenglamasini yozamiz. Bunda suv elektrolizga uchraydi:
KOH + 2H₂O = 2H₂ + O₂ + KOH
pH=13 demak, pOH=1 ga teng, ya’ni [OH]=10^-1=0,1 m
[OH]=0,05 mol v=n/Cm=0,05/0,1=0,5 litr=500 ml.
m=p∙v=1,528∙500=764 gr
H₂O=800-764=36/9=4 ekv∙96500=386000/38600=10A
Javob: 10A


2-masala. 50,2 gr. 67,73 % li AgNO₃ eritmasi to‘liq elektroliz qilinganda tarkibida 15,05∙1023 ta atom tutgan eritma hosil bo‘ldi. Eritmadan necha Faradey tok o‘tganligini hisoblang [22].
Yechish. 4AgNO₃ + 2H₂O =4Ag + O₂ +4HNO₃
4 mol 432 gr 32gr 4 mol HNO₃
2 mol. x=23,2 x=0,2 mol
HNO₃ da 1 mol -----------5 ta
0,2 mol ----------x x=1
Demak, 2,5-1=1,5 suvda
H₂O 1 mol ---------------3 ta
x-----------------1,5 x=0,5 mol
0,2 mol HNO₃ + 0,5 mol H₂O
Umumiy = 12,6(HNO₃) + 9(H₂O)=21,6 gr
50,2 – 21,6=28,6
H₂O=28,6 – 23,2=5,4 gr.suv/9ekv=0,6F
HNO₃=12,6/63=0,2F
Umumiy=0,6 + 0,2=0,8F tok o‘tgan.


3-masala. CuSO₄ eritmasidan 40 minut davomida 1,65 a kuchga ega bo‘lgan tok o‘tkazilsa, katodda necha gramm mis ajralib chiqadi?
Yechish. Faradey qonuniga ko‘ra, vaqt sekundda berilgani uchun m= formuladan foydalanamiz. Misning g –ekvivalenti=31,77, i=1,65, vaqt 40∙60=2400 sekund. Formulaga tegishli qiymatlarni qo‘yib, ajralib chiqqan mis miqdorini topamiz:
m=