Эркин иқтисодий ҳудудлар

Tayanch iboralar: 
Erkin iqtisodiy hududlar, soliq imtiyozlari, bojxona tartibi, bojxona nazorati, 
anklav, maxsus iqtisodiy hudud, iqtisodiyot. 
Mazkur paragraf bo„yicha umumiy xulosalar: 
1. EIHlar mazmunini ochib berishga bo„lgan katta qiziqish bugungi kunga qadar 
davom etmoqda. Shu sababdan turli iqtisodchi-olimlar va mutaxassislar tomonidan 
uning mazmunini yoritib berishga bo„lgan urinish va va tadqiqotlar hamda ta‟rifini 

---

16 
keltirishga oid amaliy harakatlar davom etib kelayotganligini ko„rish mumkin. 
2. EIHlar – shunday geografik hududki, unda mamlakatda qabul qilingan 
xo„jalik faoliyati tartibiga qaraganda imtiyozli soliq to„lash va bojxona tartibi joriy 
etiladi. Boshqacha ifodalaganda, ushbu hududda davlatning iqtisodiy jarayonlarga 
aralashuvi kamaytiriladi va bu milliy iqtisodiy makonning bir qismi bo„lib, 
mamlakatning boshqa hududlarida qo„llanilmaydigan ma‟lum imtiyozlar tizimi joriy 
etiladi. Shunga ko„ra, EIH mamlakat hududining imtiyozli bojxona, valyuta, soliq, 
viza va mehnat rejimlari joriy etilgan maxsus ajratilgan qismidir. 
3. EIHlarga xos muhim jihat shundan iboratki, u erdagi rag„batlantirishlar, 
imtiyozlar (soliq, bojxona, ma‟muriy), litsenziyalash, vizalarni rasmiylashtirish, bank 
faoliyatlari, 
mulkchilik 
munosabatlariga 
oid 
yengilliklar 
EIH 
joylashgan 
mamlakatning boshqa hududlarida aynan amal qilmaydi. 
Nazorat uchun savollar: 
1. EIHlar mazmunini ochib berish bo„yicha mahalliy va xorijiy iqtisodchi-
olimlar tomonidan berilgan qanday ta‟riflarni bilasiz va ularning mohiyatini qanday 
izohlaysiz? 
2. EIHlar mazmunini ochib berish bo„yicha xalqaro tashkilotlar tomonidan 
berilgan qanday ta‟rif va qarashlarni bilasiz? 
3. Xalqaro me‟yoriy hujjatlarda EIHlar mazmuni qanday jihatlarni o„zida 
mujassam etgan holda talqin etilgan? 
4. O„zbekiston Respublikasining 1996-yil 25-apreldagi “Erkin iqtisodiy zonalar 
to„g„risida”gi Qonunida EIHlarga qanday ta‟rif berilgan? 
5. EIHlar mazmunini ochib berish bo„yicha mahalliy va xorijiy iqtisodchi-
olimlar tomonidan berilgan ta‟riflar bilan tanishib chiqqan holda siz ushbu atamaga 
qanday ta‟rif berasiz? 
6. EIHlar mazmunini ochib berish bo„yicha mahalliy va xorijiy iqtisodchi-
olimlar tomonidan berilgan ta‟riflar bilan tanishib chiqqan holda aytinchi, nima 
uchun ushbu atamaga hanuzgacha yagona ta‟rif ishlab chiqilmagan?