Эркин иқтисодий ҳудудлар

Federal darajada – bu qurilish va ta‟mirlash ishlarida to„lanadigan soliqlar 
bo„yicha 5% chegirma, qo„shimcha ravishda ishlaydigan har bir kishi uchun 
korxonalarga soliq imtiyozlari, kapital bahosining soliqlarini bekor qilish. Davlat 
darajasida bu korporativ daromad solig„idan (Konnektikut) 50%, uskunalarni sotish 
uchun soliqdan (Luiziana) va qurilish materiallari (Kanzas), asosiy fondlar bo„yicha 
(Virdjiniya) 100% chegirmaga ega. Barcha soliq imtiyozlarining 70% dan ortig„i 
THda yangi ish joylari yaratadigan tadbirkorlar tomonidan qabul qilinadi. 
Iqtisodiy imtiyozlardan tashqari, tadbirkorlarga qator boshqa imtiyozlar ham 
beriladi. Xususan, hujjatlarni yuritishning soddalashtirilgan tartibi, atrof-muhit 
standartlari va xavfsizlik standartlari talablarini kamaytirish. 
Ba‟zi davlat THlariga bevosita yordam beradi – Konnektikutda (Connecticut-
korporativ daromad solig„i) davlat tadbirkorlik zonalarida joylashgan korxonalarning 
faoliyatini moliyalash uchun maxsus jamg„arma tashkil etildi. 
Federal va davlat hukumatlari THlarini tashkil etishni kengaytirib, ularga yangi 
imtiyozlar berishni davom ettirmoqdalar.
Ushbu siyosatning sabablaridan biri shundaki, ushbu zonalarning yaratilishi, 
barcha darajadagi budjetlarga og„ir yuk yuklamasdan, mamlakatning depressiv 
hududlarida biznes faolligini oshirish va ishsizlik darajasini qisqartirishga yordam 
beradi. 
THlarining faoliyati, shuningdek, turli ijtimoiy dasturlar uchun budjet 
mablag„larini taqsimlash va iqtisodiy faoliyatni tiklash va xodimlar sonining 

---

256 
ko„payishi natijasida korxonalar va fuqarolardan turli darajadagi budjetlarga soliqli 
daromadlar to„lovini bosqichma-bosqich oshirishni ta‟minlaydi. Shunga ko„ra, 
THlarini tashkil etish maqsadi mahalliy kapital va mehnatga tayanib ichki iqtisodiy 
muammoarni hal qilishga qaratilgan.
Imkoniyat zonalari – iqtisodiy jihatdan qiyin ahvolga tushgan hududlar (Nyu-
Jersi shtatining senatori Cory Booker “shaharlarning rivojlanayotgan bozorlari” deb 
nomladi) imkoniyat zonalari shahar va shtatlar tomonidan tayinlanadi va federal 
hukumat tomonidan tasdiqlanadi. 
Ular kamida 20% bo„lgan kambag„allik darajasiga ega bo„lishlari kerak va 
o„rtacha oilaviy daromad o„rtacha 80% dan ortiq emas, yoki bunday hududga 
“qo„shni” bo„lishi kerak. 
Bugungi kunda barcha 50 ta shtatda 8700 ta imkoniyat zonalari mavjud. Nyu-