Eзбекистон Республикаси Олий ва eрта махсус таълим вазирлиги

5.7. Yallig‘ qaytaruvchi eritish pechining issiqlik
tengligini hisoblash

Shixtaning issiqlik miqdorini aniqlash.

Shixtaning issiqlik miqdorini aniqlash uchun avval shixta eritishning issiqlik tengligi tuziladi.
Dastlab issiqlik tengligining 100 kg boyitma uchun alohida qismlari hisoblanadi.


Qattiq shixtaning fizikaviy issiqligi

Qattiq shixta pechga 25⁰C haroratda yuklanadi.

Asosiy birikmalarning o‘rtacha solishtirma issiqlik sig‘imi hisoblanadi: (Su₂S, CuFeS₂, FeS₂, Fe₂O₃, SiO₂, CaO)



son


Cu
= 0,169 kkal/ kg ⁰C



Fe
= 0,188 kkal/ kg ⁰C

= 0,202 kkal/ kg ⁰C

2
= 0,217 kkal/ kg ⁰C

N2	%						0,0669			73,746	73,8129
	kg						0,1694			186,6093	186,778
O2	%					0,0278		0,1078	22,403		22,5394
	kg					0,0704		0,2728	56,6914		57,0346
N	%	0,8069	0,0665	0,007	0,0043			0,0135			0,8982
	Kg	2,0419	0,1683	0,0176	0,011			0,0341			2,2729
S	%	2,4208	0,2661	0,0313	0,0208	0,0105					2,7495
	kg	6,1256	0,6733	0,0792	0,0528	0,0264					6,9573
Miqdori	% hajm	5,5598	0,3116	0,0244	0,0122	0,024	0,0672	0,1894	19,6772	74,0238	100
	nm^3	11,4345	0,6284	0,0493	0,0246	0,0493	0,1355	0,382	0,39684	149,2874	201,675
	% og‘ir	3,2277	0,3326	0,0383	0,0251	0,0383	0,0669	0,1213	24,4038	73,746	100
	kg	8,1675	0,8496	0,0968	0,0638	0,0968	0,1694	0,3069	56,6914	186,6093	253,0453
Birik-malar		CH4	C2H6	C3H8	C4H10	SO2	H2	H2O	Havo O2	N2	Jami

CaO

C
= 0,194 kkal/ kg ⁰C
Cu₂S va CuFeS₂ miqdori 49,1396+2,8443=51,9839 kg.
FeS₂ miqdori 26,9668 kg.
Fe₂O₃ miqdori 4,8262+1,2746+2,11018=8,21098 kg.
SiO₂ miqdori 4,8755+9,30458+0,844072=15,0242 kg.
SaO miqdori 0,5771+0,12746+10,5509=11,2555 kg.




kkal/kg ⁰C.
Boshqa birikmalarning solishtirma sig‘imi asosiy birikma­lar­ning solishtirma sig‘imiga teng qilib olinadi.
Qattiq shixta bilan olib kiriladigan issiqlik miqdori:

0,1847 ∙(100+12,746+21,1018) ∙25=618,0422 kkal.

Shteynning fizikaviy issiqligi

Tashlandiq toshqolning harorati diagramma bo‘yicha (1150⁰C) aniqlangan. Qizib ketishini hisobga olib, tashlandiq toshqolning haro­rati 1200⁰C, deb qabul qilinadi. Shteynning harorati 50–70⁰C toshqol harora­tidan past. U 1150⁰C deb olinadi. Bu haroratda 25 foizli mis shtey­nining issiqlik miqdori 250 kkal/kg ni tashkil etadi. Shteyn bilan chiqib ketuvchi issiqlik miqdori:

250 ∙ 80,1548=20038,7 kkal.

Suyuq konverter toshqolining fizikaviy issiqligi

Suyuq konverter toshqolining harorati 1150⁰C, deb qabul qili­nadi. Bu haroratda konverter toshqolning issiqlik miqdori taxminan 325 kkal/kg. Konverter toshqoli bilan olib kiriluvchi issiqlik miqdori:

325 ∙70,9579=23061,317 kkal.

N2	%				69,99		69,99
	kg				186,7787		186,7787
S	%					15,714	15,714
	kg					15,2475	15,2475
O2	%	6,953	6,814	1,364		5,703	20,834
	kg	18,5528	18,1832	3,6387		15,219	55,6
N	%		0,85				0,85
	kg		2,2729				2,2729
C	%	2,61					2,61
	kg	6,9673					6,9673
Miqdori	nm^3	12,99	25,46	2,55	149,42	10,65	201,07
	%	9,5597	7,6658	1,3636	69,9939	11,4171	100
	kg	25,5101	20,4561	3,6387	186,7787	30,4665	266,85
Birik-malar		SO2	H2O	O2	N2	SO2	Jami

Jami	YUKLANDI	100	70,95	12,74	21,10	243,4701	9,7428	458,0186	OLINDI	80,1548	110,3	0,5	266,85	458,0186
Hokazo		10,3221	4,2575	1,2746	6,96359		0,1694	22,987194		2,2758	20,4904	0,0516		22,98719
N2						186,6093	0,1694	186,7787					186,7787	186,7
H							2,2729	2,2729					2,2729	2,272
C							6,9573	6,9573					6,9573	6,9573
Al2O3				0,7647				0,76476			0,7647			0,76476
CaO		0,58		0,1274	10,550			11,25836			11,255	0,0029		11,2583
Si2		4,9	17,0299	9,30458	0,844072			32,078552			32,05405	0,0245		32,078552
O2		1,4579	9,7226	0,3831	0,77521	56,6914	0,3432	69,37341		2,5335	11,4563	0,0074	55,6	69,37341
S		36	2,9059					38,6059		20,0387	0,106	0,1635	15,2475	38,6059
Fe		19,5	21,768	0,8975	1,96802			69,173,52		35,2681	33,7468	0,1551		69,17352
Cu		20	1,774					21,774		20,0387	1,6402	0,095		20,774
Material va mahsulotlar		Boyitma	Konverter toshqoli	Kvarsli flus	Ohaktoshli flus	Havo	Tabiiy gaz	Jami		Shteyn	Tashlandiq toshqol	Chang	Gazlar	Jami
№		1.	2	3	4	5	6			1	2	2	4