Fanidan ma'ruzalar matni

Xonliklarning ma'miiriy tizimdagi mansablari.
Xonliklarda ma'muriy boshqaruv tizimi bilan bog’liq tarixiy atamalar bir—biridan farq qiladi.
Amir Buxoro amirligining oliy hukmdori, ya'ni cheklanmagan xoqimiyat egasi bo'lgan. Uning xuzurida ijroiya hokimiyatni saroy a'yonlaridan quyidagilar amalga oshirgan:
Qishbegi — oliy mansab bo'lib, amirdan keyingi birinchi amaldor hisoblangan, ayni vaqtda amirning o'rinbosari sanalgan. Mang’itlar sulolasi davrida barcha viloyat hokim va beklari Qushbegiga bo'ysungan, amir poytaxtda bo'lmagan vaqtda u amirlikning barcha ishlarini boshqargan. Qushbegi, shuningdek, Buxoro viloyatining hokimi ham hisoblangan. Qushbegi ham poytaxt arkida yashagan. Qushbegi mansabidan keyingisi otaliq bo'lgan.
Amirlikdagi keyingi mansab — qishbegiyi — poyondir. U, asosan, moliya ishlarini boshqargan, ayni vaqtda butun amirlik hududidagi zakot yig’uvchilar boshliri hisoblangan. SHu boisdan ba'zan uni zakotchiyi — kalon deb yuritishgan.
Amaldori mexmonxona amir kabulxonasidagi ishlarni tashkil etgan.
Dodxox—amir saroyining yuqori lavozimlaridan biri bo'lib, u Buxorodagi YUqori xizmat doirasida 10—toifadagi amal yoki mansab xigoblangan. U arz, iltimosnomalarni qabul qilib, ularga yozma va ogzaki javob kaytargan.
Amir saroyining yirik mansabdorlaridan biri — mirzaboshi devonxona hokimi, mirzalar boshliri hisoblangan.
Xazinachi - amir xazinasini muxofaza qilgan.
Tashrif buyurgan xorijiy mexmon va elchilarni kutib olish bilan idaychi shurullangan.
Kitvol — davlat qurilishlariga javobgar shaxs bo'lib, ark qurilishi, qal'a devorlari va imoratlarini ta'mirlash uning zimmasida edi.