Фарьона Политехника институти «Бухгалтерия ъисоби ва статистика» кафедраси


Download 0.55 Mb.
bet21/35
Sana17.06.2023
Hajmi0.55 Mb.
#1527418
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   35
Bog'liq
АУДИТ

6-МАOРУЗА: ИЧКИ НАЗОРАТНИ БАЪОЛАШ


РЕЖА:

  1. аудиторлик фаолиятида хато ва хатарнинг баъоланиши

  2. ИЧКИ НАЗОРАТНИ БАЪОЛАШ



Таянч иборалари:


Моддийлик, таввакалчилик (хатар), моддий ва номоддий хато, аудитор таввакалчилиги, ирсий (хос) таввакалчилиги, ички назорат воситалари, ноыонуний фаолият аломатлари, ъисоб ва ъисобот тизимини баъолаш мезонлари, ъисоб тизимини текширишда аудитор тадбирлари, назорат вараыалари.
1. аудиторлик фаолиятида хато ва хатарнинг баъоланиши

Аудиторлик фаолияти аудитордан – ыарор ыабул ыилишда ва уни асослашда мустаыилликни талаб ыилади. Корхонанинг ъисоботлари текширилганида аудитор томонидан ундаги аниыланган, моъияти ва мазмуни жиъатидан муъим (моддий) ва муъимсиз (номоддий) хатога баъо берилади. Бундан ташыари, аудитор томонидан щзининг фаолияти буйича таваккалчилик даражаси ъам баъоланади. Моддийлик ва таваккалчилик тушунчаларини АЫШ компаниялари мисолида кщриш мумкин. Бу тушунчалар АЫШда – аудитни режалаштириш, корхона фаолиятини щрганиш ва текшириш ъамда бажарилган ишлар тщьрисида ъисобот тузиш учун кенг ыщлланилади. Корхона (мижоз) ъаыидаги ъисобот ва бошыа турдаги маoлумотларни таълил ыилиш ва тестдан щтказиш асосида аудитор ушбу маoлумотлар холисона ва аниы эканлиги ъусусида щзининг малакали фикрларини билдиради. Аудитор щз ъисоботида (якуний хулоса, билдиришнома) ташыи ъисоботнинг асл ъаыиыатига ыай даража мувофиы эканлигини кщрсатади.


Ташыи ъисоботнинг ишончлийлиги баъоланганида “моддийлик” тушунчаси кенг ыщлланилади. Молиявий ъисоб юритиш ва ташыи аудитда хато ёки тушириб ыолдирилган раыамлар оыибатида шу ъужжатлардан фойдаланган шахс щз ыарорини ыабул ыилган ваытида чальитилган бщлса ёки зиён кщрса бундай хатолар моддий (муъим) деб ъисобланади. Хато ва тушириб ыолдиришлар ыуйидаги моддийлик даражасига бщлинади:
Биринчи даражали хато ва тушириб ыолдиришларнинг миыдори жуда оз ва мазмуни жиъатидан шу ъужжатлар билан ишлаётган шахснинг ыабул ыилаётган ыарорларига таoсир кщрсата олмаган даражада бщлса, ъисоботдаги бундай хато ва тушириб ыолдиришлар номоддий (муъимсиз, асосий эмас) деб ъисобланади.
Иккинчи даражали – ъужжатлардан фойдаланувчи шахснинг у ёки бу ыарорларини ыабул ыилиб олишига таoсир кщрсата олувчи хато ва тушириб ыолдиришлар киради. Лекин шунга ыарамай, ташыи ъисобот умумий асл вазиятини холисона акс эттириб, фойдали бщлади.
Учинчи даражали – ъисоб юритиш ва ташыи ъисоботдаги шундай хато ва тушириб ыолдиришлар кирадики, улар жами ъисобот маoлумотларининг яхлитлигича ишончли ва холисона эканлигига гумон туьдиради. Бундай бузиб кщрсатилган маoлумот асосида ъужжатдан фойдаланувчишахс тубдан нотщьри ыарор чиыариши мумкин. Хато ва тушириб ыолдиришларнинг учинчи моддийлик даражаси аниыланганида аудитор томонидан берилган якуний фактлар тщла-тщкис кщрсатилади ва номуносиб (салбий) баъоланади.
Иытисодий моъият ва моддийлик мазмунлари амалиётда кенг ыщлланилади. Моддийликнинг амалий ыщлланилиши ыуйидаги босыичларга ажратилади:

  1. Тестдан щтказилаётган обoект буйича йщл ыщйилган хато ва тушириб ыолдирилган миыдорларнинг сщнги чегарасини дастлаб ъисоблаб чиыиш.

  2. Хато ва тушириб ыолиш миыдорларининг сщнги чегаралари умумий ъажмини тест ыилинаётган обoектнинг ички таркибий ыисмлари буйича таысимлаб чиыиш.

  3. Ъисоб юритиш ва ъисобот маoлумотларининг тести асосида ички таркибий ыисмлар буйича алоъида ъисобланган хато ва тушириб ыолдиришларнинг асл миыдорини аниылаш.

  4. Тест ыилинаётган обoект буйича хато ва тушириб ыолдиришларнинг асл миыдорини умумийлаштириб чиыиш.

  5. Йщл ыщйилган хато ва тушириб ыолдириш миыдорларининг сщнги чегараси дастлаб ъисоб-китоб ыилинган хажми (1-босыич) билан аслида аниыланган (4-босыич) ъажмлари ыиёслаб чиыиш ва якуний хулоса чиыариш.


Download 0.55 Mb.

Do'stlaringiz bilan baham:
1   ...   17   18   19   20   21   22   23   24   ...   35




Ma'lumotlar bazasi mualliflik huquqi bilan himoyalangan ©fayllar.org 2024
ma'muriyatiga murojaat qiling