Fargona politexnika instituti

O‘ZBEKISTON RESPUBLIKASI OLIY VA O‘RTA MAXSUS TA’LIM VAZIRLIGI FARGONA POLITEXNIKA INSTITUTI

	“TASDIQLAYMAN”
	Farg‘ona politexnika instituti rektori _________ O‘.R.Salomov 2022 yil « ___ » ___________

“Biologiya” fani

Dasturi

Bilim sohasi	700 000	-	Muhandislik,ishlov berish va qurilish sohalari
Ta’lim sohasi:	720 000	-	Ishlab chiqarishva ishlov berish sohalari
Ta’lim yonalishi:	60720100	-	Oziq-ovqat texnologiyasi

60720500 - Funksional ovqatlanish va bolalar
mahsulotlari texnologiyasi
Farg‘ona – 2022

Fan/modul Kodi BIOL		O‘quv yili 2022-2023	Semestr 4	Kreditlar 6
Fan/modul turi Asosiy fanlar		Ta’lim tili O‘zbek	Haftadagi dars soatlari 4
1. 2.	Fanning nomi	Auditoriya mashg‘ulotlari (soat)	Mustaqil ta’lim (soat)	Jami yuklama (soat)
	Biologiya	72	108	180
	I. Fanining mazmuni Fanni o‘qitishdan maqsad - Biologiya har qanday tirik organizimlarda kechadigan jarayonlarni chuqur tahlil qilish va aynan shu asosida bu biologiya sohasiga ta’luqli fanlarning taraqqiy etish imkonini beradi. Tirik tabiatning xilma-xilligi va uni bir butunlik sifatida o‘rganish, hamda sayyoramiz miqyosidagi hayotiy tizim tuzilishiga tegishli muhim umumbiologik muammolarni hal qilish dolzarb masalalardan biridir. Biologiya - talabalarga tirik organizm xaqida umumiy ma’lumot beradi. ularning biotexnologik ishlab chiqarish soxalarida qo‘llanilishi, tirik organizrnlarning tarkibidagi fiziologik jarayonlarining molekulyar mexanizmlarini asoslab beradi. Fanning vazifasi - organik olamning rivojlanish qonuniyatlarini, hayotning paydo bo‘lishi, uni idora etishning umumiy qonuniyatlari, tirik organizmlarning moslanish qonuniyatlari va prinsiplari to‘g‘risida bilim berish. Tirik tabiatning garmonik rivojlanishi va unda insoniyatning o‘rni. Tirik tabiatdagi voqea-hodisalarni bilishni yoritishdan iborat. Fan xalq xo‘jaligi amaliyotda biologiyaning usul va yutuqlaridan foydalanishni yoritib berishdan iboratdir. II. Asosiy nazariy qism (ma’ruza mashg‘ulotlari) II.I. Fan tarkibiga quyidagi mavzular kiradi 1-mavzu. Fanga kirish Biologiya fanining magsad va vazifalari.Hozirgi zamon biologiyasining muammolari. Kursning mazmuni, maqsad va vazifalari, ilmiy-tekshirish usullari. Fanning ob’ekti va rivojlanishi tarixi. Tirik materiyaning asosiy xossalari. Evolyusion jarayonni tadqiq qilishning asosiy usullari: morfologik, embriologik, genetik, molekulyar biologik. Fanning boshqa fanlar tizimida tutgan o‘rni, asosiy muammolari. Umumiy biologiyaning nazariy va amaliy ahamiyati. 2-mavzu. Tirik organizmlarning xossalari. Xayotning tuzilish darajalari. Oziqlanish, nafas olish, ta’sirlanish, harakatchanlik, ajratish, ko‘payish, o‘sish va rivojlanish, organizmning o‘ziga xosligi (spetsifikligi), tizim tartibi, ichki regulyatsiya (tartibga solib turish), viruslar, bakteriyalar, sodda xayvonlar. 3-mavzu. Xujayra - tiriklikning elementar birligi. Mikroskop, hujayra po‘sti, tsitoplazma, yadro, hujayra hosilalari, submikroskopik strukturalar, mitoxondriya, plastida, endoplazmatik to‘rlar, golji kompleksi, lizasomalar, hujayra membranalari, sferasomalar, mikronaychalar, mikrofebrinlar, eukariot organizmlar, ligin, suberin, eukoriot organizmlar, nerv hujayralari 4-mavzu. O‘simlik va hayvon to‘qimalari to‘g‘risidagi ta’limot. Epiteliya to‘qimasi, yassi epiteliya, kubik epiteliya kiprikchali epiteliya, prizmatik yoki ustunsimon epiteliya, sezuvchi epiteliya, ajratuvchi epiteliya, biriktiruvchi to‘qima, suyak to‘qimasi, tog‘aylar, tolali biriktiruvchi to‘qima, muskul to‘qimasi, yurak muskullari yoki ko‘ndalang-targ‘il muskullar, yurak muskul to‘qimasi, silliq muskul to‘qimasi. qon va limfalar leykotsitlar, monotsitlar, embrion, trombotsitlar, nerv to‘qimasi, neyron