3 Laboratoriya ishi rdb tokarlik dastgohida detallarga ishlov berish uchun boshqaruv dasturini ishga tushirish rdb tokarlik dastgohida detallarga ishlov berish uchun boshqaruv dasturining vazifasi

9.4-rasm. N019G50G65X+270534F18S40T27M03LF  
ISO-7 bit kodi bilan perfotasmada tasvirlash. 
SHakltdagi X+053, Y+053 va Z+053 yozuvlar 
mos holda X, Y, Z o‘qlari bo‘ylab «Plyus» va 
«Minus» ishorali siljishlarni bildiradi. SHunda 
«Plyus» ishoralarini va etakchi nollarni tushirib 
qoldirish mumkin. Agar bu yozuvlar X±53, Y±53 
va Z±53 kabi yozilganda edi, u holda «plyus» 
ishorasini va etakchi nollarni tushirib qoldirish 
mumkin emas edi. Ko‘rsatilgan yozuvlarda birinchi 
raqam siljish qiymatining butun qismiga ajratilgan 
xonalar soni (besh xona) ni ifodalaydi, ikkinchi 
raqam esa, siljish qiymatining kasrli qismiga 
ajratilgan xonalar miqdorini bildiradi (misolda uch 
xona ajratilgan). Butun sonni va kasrni ajratish 

---

uchun o‘nli ishora (nuqta belgisi) dan foydalaniladi. Buni shakltdagi DS 
simvolidan bilish mumkin. Masalan, X o‘qi bo‘ylab musbat yo‘nalishda 
1349,27 mm, na Z o‘qi bo‘ylab manfiy yo‘nalishda 356,35 mm ga siljish 
quyidagi ko‘rinishda yoziladi: X 1349.27 va Z-356.35. Har qaysi o‘q bo‘ylab 
eng katta siljish 99999, 999 mm ga teng.
Navbatdagi F031 yozuvi surish funksiyasi bo‘ladi. Bu erda surish tezligini 
ko‘rsatuvchi qiymatning butun qismiga uch xona, kasr qismiga esa bir xona 
ajratiladi. SHunda etakchi nollarni tushirib qoldirish mumkin. Agar shakltda F3 
yozuvi bo‘lganda edi, bu etakchi nollarni tushirib qoldirish mumkin emasligini, 
surish tezligining qiymati esa uch xonali butun sondan iborat bo‘lishi 
lozimligini bildirgan bo‘lar edi.
SHakltdagi yozuvlar mos holda asosiy harakatning to‘rt xonali 
funksiyasini (S04) asbobning besh xonali funksiyasini (T05), M00 dan M99 
gacha bo‘lgan yordamchi funksiyalarni va kadr oxiri (LF yoki PS) ni ifodalaydi. 
SNC 
toifasidagi 
RDB 
qurilmasini 
tavsiflovchi 
N3G2X±33Y±33Z±42B32F2S2T2M2LF shaklti uchun kadr misoli 9.4-rasmda 
keltirilgan. Kadr quyidagicha yoziladi: 
N019G50G65X+270534F18S40T27M03LF.
Bu kadr nomeri 19 (N019); freza radiusini X o‘qi bo‘ylab (G50) «plyus» 
ishora bilan hisobga olinsin; topshirilgan koordinataga aniq keltirib ishlov 
berilsin (G65); X+270534 koordinataga kesish tezligi S40 bo‘lgani holda surish 
F18 bilan chiqilsin; asbob tayyorlansin (T27); shpindel soat milining yo‘nalishi 
bo‘ylab ishga tushirilsin (M03); kadr oxiri (LF) degan ma’nolarni ifodalaydi.